008 ΗΛΕΚΡΟΣΤΑΤΙΚΗ ΕΚΚΕΝΟΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

8) ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τ.ΠΑΡΠΑΣ BSc.,MSc (Eng)
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
TEL 99680229 FAX 22420034
email gtparpas@cytanet.com.cy
http://parpaseng.blogspot.com

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ¨ΑΓΛΑΝΤΖΙΑ¨- Μαϊος 2010 ΤΕΥΧΟΣ 94

ΗΛΕΚΡΟΣΤΑΤΙΚΗ ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ.
Είσαι στην δουλειά σου σε ένα κατάστημα στο αυτοκίνητο σου και δέχεσαι μια ξαφνική εκκένωση από στατικό ηλεκτρισμό.
Δεν πρόκειται να εξηγήσω τι είναι ο στατικός ηλεκτρισμός, μπορείτε να το βρείτε σε αλλά άρθρα ή στο βιβλίο φυσικής του Λυκείου. Παράγεται με την τριβή δυο μονωτικών υλικών, ενός μονωτικού υλικού και ενός αγωγού. Είναι ένα είδος μικρού κεραυνού. Για να νιώσει το σώμα μας την εκκένωση χρειάζονται τουλάχιστο 3000 Βολτ. Πραγματικά η εκκένωση φέρνει πόνο. Μπορεί να δείτε μικροτραυματισμούς και μαυρίσματα από αυτές τις εκκενώσεις.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΕΚΚΕΝΟΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΔΟΥΛΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ.
1. Πλύνε τα χεριά με κάθε ευκαιρία. Χρησιμοποίησε lotion για τα χεριά.
2. Ένα βραχιόλι ή ένα ρολόι με μεταλλικό βραχίονα βοηθά.
3.Τα παπούτσια σας να είναι με δερμάτινες σόλες.
4. Πάντα να έχεις μαζί σου ένα μεταλλικό κέρμα και να αγγίζεις τα πιθανά μέρει που σε εκκενώνουν..
5.Προσπάθησε να αγγίζεις τα σημεία που εκκενώνουν με τον αγκόνα σας.
6. Αν στην εργασία σας συνεχίζεται να έχετε εκκενώσεις φορέστε τα ειδικά βραχιόλια που φέρουν αγωγούς προς τα σημεία που είναι καλά προσγειωμένοι.
7. Μην φορείτε κάλτσες, φορέματα ή στηθόδεσμο από νάιλον
8. Κάνε αντιστατικό σπρέι στα χαλιά και πλαστικά πατώματα.
9. Ορισμένα πρόσωπα φορούν βραχιόλια από μπαμπού, αλλά δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις που να αποδεικνύουν ότι βοηθούν.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΕΚΚΕΝΟΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΣΑΣ
1.Κράτα συνέχεια την πόρτα του αυτοκινήτου σας ενώ εξέρχεστε από αυτό.
2.Σφόγγιζε συχνά τις θέσεις του αυτοκινήτου σας με ένα εγκριμένο αντιστατικό ύφασμα.
3. Χρησιμοποίησε συχνά αντιστατικό σπρέι στα καθίσματα.
4. Μπορείτε να οδηγείτε το αυτοκίνητο εντελώς γυμνός αλλά νομίζω ότι η αστυνομία δεν θα καταλάβει τους λογούς που θα τους πείτε.

ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΜΝΕΤΕ ΣΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ.
1. Μην χρησημοποιήτε το ηλεκτρονικό κλειδί του αυτοκινήτου για να αγγίζεται το αυτοκίνητο σας για να μην δεχτείτε εσείς την εκκένωση. Σε περίπτωση εκκένωσης μπορεί να καταστρέψει το ηλεκτρονικό τσιπ του κλειδιού..
2.Μη ξαναμπαίνετε στο αυτοκίνητο σας όταν γεμίζεται με βενζίνη.


ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΕΚΚΕΝΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ.
1. Αγγίζεται συχνά (συνέχεια) τα μεταλλικά χέρια των πόρτων ή της σωλήνες στήριξης στους διαδρόμους και ανελκυστήρες

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΕΚΚΕΝΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ.
1.Οταν αγγίζεται τα ράφια μην αφήνετε το τρόλεϊ.
2. Ειδοποιήστε τους υπεύθυνους του πολυκαταστήματος ότι δέχεστε εκκένωσης ηλεκτροστατικού ρεύματος, αν δεν λάβουν τα μέτρα τους μη το ξανά επισκεφθείτε.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΕΚΚΕΝΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΓΗΠΕΔΑ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΟ ΓΡΑΣΙΔΙ.
1. Ειδοποιήστε τους υπευθύνους του γυμναστηρίου ή και γηπέδου ότι δέχεστε εκκένωσης ηλεκτροστατικού ρεύματος, αν δεν λάβουν τα μέτρα τους μη τους ξανά επισκεφθείτε

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΠΕΥΘΙΝΟΥΣ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΩΝ ΓΗΠΕΔΩΝ ΜΕ ΤΕΧΝΙΚΟ ΓΡΑΣΙΔΙ.
1. Κανονίστε τα κλιματιστικά ώστε η σχετική υγρασία να είναι περισσότερη από 55%.
2. Αν συνεχίζει το κακό τότε πλένεται (υγραίνεται) τα πατώματα μέχρι και δυο φορές την ημέρα.
3. Αν και μετά αυτό συνεχίζει το κακό σκορπίσετε στο πάτωμα ειδικό αντιστασιακό υγρό που προσθέτει στο πάτωμα αγωγιμότητα.
4. Αν και αυτό δεν πετύχει καλέστε ειδικό ηλεκτρολόγο μηχανικό και αναθέστε του να μελετήσει το θέμα για να βρει λύση.

006 Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΙΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τ.ΠΑΡΠΑΣ BSc.,MSc (Eng)
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
TEL 99680229 FAX 22420034
email gtparpas@cytanet.com.cy
http://parpaseng.blogspot.com

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ¨ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΣΠΙΔΑ ¨-Δεκέμβριος 2005 ΤΕΥΧΟΣ 49

H ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ
Στο ακόλουθο άρθρο γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί η αλήθεια για ηλεκτρομαγνητικά πεδία σε απλή κατανοητή γλώσσα δίχως μαθηματικές εξισώσεις.

ΜΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
--Σύμφωνα με παρατηρήσεις που έγιναν έδειξαν ότι αρρώστιες όπως ο καρκίνος στα παιδιά τα οποία ζουν κοντά ή πολύ κοντά στις γραμμές υψηλής τάσης (220kV) αυξάνονται. Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα ο κίνδυνος για καρκίνο αυξάνεται 2.7 φορές οπού τα μαγνητικά πεδία έχουν ένταση μεγαλύτερη από 0.3mkΤl ή ηλεκτρικά πεδία τάσης 5-10kV/μέτρο. Αν τα παιδιά ζούσαν από την γέννηση τους σε τέτοιες συνθήκες τότε ο κίνδυνος αυξάνεται στις 5.6 φορές
Αυτή η ανακοίνωση έχει πρωτοδημοσιευτεί το 1971 σε εξειδικευμένο διεθνή τεχνικό περιοδικό και έγινε πρωτοσέλιδο σε εφημερίδες περιοδικά και ραδιόφωνο τηλεόραση και σε όλα τα μέσα ειδήσεων παγκόσμια.

ΜΙΑ ΆΛΛΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
--Κατόπιν εξετάσεων παγκόσμια στο προσωπικό των ηλεκτρικών σταθμών και στο προσωπικό που εργάζεται κάτω από υψηλή τάση στις ηλεκτρικές γραμμές έδειξε ότι το προσωπικό αυτό πάσχει από καρκίνο στα ίδια επίπεδα με όλο τον άλλο κόσμο.
Αυτή η ανακοίνωση μας έρχεται από πολύ εξειδικευμένο διεθνή-ιατρικό οργανισμό περίπου το 1985 και κανένα μέσο πληροφόρησης δεν το αναδημοσίευσε, ούτε και μας πληροφόρησαν ότι το προσωπικό σε τέτοιες εργασίες, εργάζεται σε πολύ μεγαλύτερα μαγνητικά πεδία από 0.3mkT και ηλεκτρικά πεδία 5-10kV/μέτρο.

Ερωτηματικά.
Είναι ενδιαφέρον να μάθουμε ποιος έχει δίκιο.
Μήπως τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία εκτός των σταθμών και γραμμών υψηλής τάσης μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και εκτός του χώρου προσωπικού έχουν διαφορετική ενέργεια;
Μήπως έχουν λάθος στους υπολογισμούς τους στη αύξηση καρκίνων κοντά στις γραμμές;
Μήπως οι οργανισμοί παραγωγής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας επιλέγουν το προσωπικό τους να είναι χαμηλού κινδύνου προς τον καρκίνο;
Οι ερωτήσεις είναι πολλές.
Ποιος θα μας απαντήσει;

Ηλεκτρομαγνητικά πεδία
Τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία (συνήθως τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία χαμηλής συχνότητας μέχρι 50Ηz τα εξετάζουμε ξεχωριστά -ηλεκτρικό πεδίο
- μαγνητικό πεδίο) είναι υψηλής ποιότητας κατευθυνόμενη Ενέργεια που έχει Ταχύτητα πολύ πλησίον στη ταχύτητα του φωτός και Μάζα. Δηλαδή είναι ύλη. Είναι αόρατα αθόρυβα, και γενικά ένας συνηθισμένος άνθρωπος δεν μπορεί να τα αισθανθεί. Πρέπει να αναφερθεί ότι ορισμένα άτομα σε πολύ υψηλά ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία αισθάνονται ανατριχίλες ή σαν να περπατούν πάνω τους χιλιάδες μυρμήγκια ή και αισθάνονται τις τρίχες τους να κινούνται. (Άλλα ζωντανά όπως νυκτερίδες, αποδημητικά πτηνά, δελφίνια, φάλαινες και άλλα φαίνεται ότι τα “βλέπουν” ή τα αισθάνονται)
Ο θόρυβος, ιδιόρρυθμη μυρωδιά ή κάποτε λάμψης τύπου στεφανιού (κορόνα) ή θερμότητα κοντά στις γραμμές είναι αποτέλεσμα των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων αλλά δεν είναι τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Δηλαδή η ενέργεια των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων μετατρέπεται σε θόρυβο, μυρωδιά, λάμψης, θερμότητα.
Όλη η θεωρία για τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία είναι ολοκληρωμένη (συμπεριλαμβάνοντας και τις εμπειρικές εξισώσεις του Κουλών το 1785 για τον στατικό ηλεκτρισμό μέχρι τις εξισώσεις του Μάκσβελ 1860 για τα συνεχή - εναλλασσόμενα ρεύματα και ηλεκτρομαγνητικά πεδία).Η μοναδική πρόσθεση στις θεωρίες των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων είναι ορισμένες εξισώσεις του Αϊνστάιν το 1915 που παρουσιάζει την βαρύτητα να έχει ηλεκτρομαγνητική φύση (θεωρία της σχετικότητας- κβάντα)
Η θεωρίες για τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία ήταν κατανοητές για τους ιδικούς και όλα τα προβλήματα λύνονταν με απλές εξισώσεις αλλά με πολλές επίμονες ώρες μαθηματικής ανάλυσης και εργασίας . Μέχρι την εμφάνιση των ηλεκτρονικών υπολογιστών ήταν τρομερά δύσκολο να γίνουν ακριβείς υπολογισμοί.
Αλλά το τι θα γινόταν γύρο από της ηλεκτροφόρες γραμμές με τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία ήταν γνωστό πριν την εγκατάσταση των πρώτων γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλής συνεχούς τάσης στη Νέα Υόρκη από τον Έντισσον.

ΦΥΣΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΑΙ ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ
Είναι γνωστό ότι ο άνθρωπος ζει μέσα στα φυσικά ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία.
Τα φυσικά ηλεκτρικά πεδία είναι τα πεδία που δημιουργούνται από τα φορτισμένα σύννεφα και την γη- αποτέλεσμα είναι οι βροντές αστραπές και κεραυνοί.
Αποτέλεσμα των ηλεκτρικών πεδίων επίσης είναι οι εκκενώσεις που αισθανόμαστε όταν κατεβαίνουμε από το αυτοκίνητο μας και άλλα παρόμοια.
Τα φυσικά μαγνητικά πεδία είναι τα μαγνητικά πεδία της γης που στρέφουν την πυξίδα σε βορρά-νότο. Σύμφωνα με τον Αϊνστάιν η βαρύτητα είναι είδος μαγνητικού πεδίου (ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί πως εργάζεται και γιατί μας κρατεί στην γη)
Επίσης πρέπει να αναφερθούν τα μαγνητικά πεδία που δημιουργεί ο ήλιος με τις συνεχείς εκρήξεις του ή όπως ονομάζονται ηλιακές μαγνητικές θύελλες. Πολλές χώρες έχουν έγκαιρη προειδοποίηση επειδή οι μαγνητικές θύελλες του ήλιου έχουν συσχετιστεί με τους ανθρώπινους πονοκεφάλους.
Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτά τα φυσικά ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία που για σκοπούς μελέτης θεωρούνται στατικά (στη πραγματικότητα τα πάντα ρει) υπερτερούν των πεδίων που κατασκεύασε ο άνθρωπος κατά παρασάγγας. Για παράδειγμα για να στρέψουμε την πυξίδα σε άλλη διεύθυνση πρέπει σχεδόν να έρθουμε σε επαφή με τον φορτισμένο αγωγό ή να δημιουργήσουμε ιδικά μαγνητικά πηνία που έχουν ακτίνα έλξεις μερικά εκατοστά.

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΕΝΑΕΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
Τα ηλεκτρικά πεδία σχηματίζονται μεταξύ των φορτισμένων αγωγών, μεταξύ κάθε αγωγού προς γη, μεταξύ κάθε αγωγού προς γειωμένη αλεξικεραυνική προστασία, μεταξύ κάθε φορτισμένου στοιχείου των γραμμών με άλλο φορτισμένο στοιχείο η και μηδενικής τάσης στοιχείου. Επίσης κάθε πεδίο μεταξύ των φορτισμένων στοιχείων σχηματίζει πεδίο με άλλα πεδία.
Επειδή η τάση στις γραμμές είναι εναλλασσόμενο 50Ηz όλα αυτά τα πεδία είναι εναλλασσόμενα και εναλλάτονται σαν ένα τεράστιο δίπολο που στριφογυρίζει στο περίγυρο των γραμμών με τεράστιες ταχύτητες και συχνότητα 50 στροφών ανά δευτερό λεπτο.Είναι επίσης γνωστό ότι τα ετερώνυμα έλκονται και τα ομώνυμα απωθούνται έτσι και τα ηλεκτρικά πεδία έλκονται και απωθούνται σχεδόν συγχρόνως. Όλα εξαρτώνται από την διαφορά δυναμικού ( τάση) μεταξύ των γραμμών η και γραμμών γης. Για τάσης μεγαλύτερες από 220kV τα ηλεκτρικά πεδία μπορούν να φθάσουν μέχρι 150 μέτρα από τις γραμμές

ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΕΝΑΕΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΔΙΚΤΥΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
Τα μαγνητικά πεδία σχηματίζονται γύρο από τους αγωγούς και εξαρτώνται από την ένταση ρεύματος στις γραμμές. Επειδή το ρεύμα στις γραμμές είναι εναλλασσόμενο 50 Ηz και τα μαγνητικά πεδία είναι εναλλασσόμενα. Πάλλονται στο περίγυρο των γραμμών με ταχύτητα 50 στροφών ανά δευτερόλεπτο σε κάθε ηλεκτροφόρο αγωγό. Το ένα μαγνητικό πεδίο μπλέκεται και σβήνει ή αυξάνει ή στρεβλώνει τα άλλα μαγνητικά πεδία και μπορούν ομαδικά να φθάσουν μέχρι και 100 μέτρα από τις γραμμές (220kV).

Άλλα
Παράλληλα με τη βασική συχνότητα 50Ηz συνυπάρχουν οι συχνότητες 3,5 7 και άλλες αρμονικές (150Ηz, 250Hz, 350Hz και άλλες). Αυτές οι συχνότητες με τη σειρά σχηματίζουν ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία με πολύ χαμηλή τάση/ ένταση περίπου 1-2% της βασικής συχνότητας.
Επίσης γύρο από τα ηλεκτρικά πεδία σχηματίζονται, όπως και γύρο από τους ηλεκτροφόρους αγωγούς μαγνητικά πεδία σε πολύ χαμηλή ένταση.
Επίσης είναι γνωστό ότι κάθε μαγνητικό πεδίο σχηματίζει το δικό του ηλεκτρικό πεδίο (ρεύματα Φουκό)
Είναι επίσης γνωστό ότι τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία σπρώχνουν το ένα το άλλο (εξαρτάτε από την διεύθυνση τους δύναμη Λόρεντζα) και στρεβλώνει/ συμπυκνώνει ή αυξάνει το ένα το άλλο.
Τα φυσικά ηλεκτρομαγνητικά πεδία “μπλέκονται” με ηλεκτρομαγνητικά πεδία γύρο από τις γραμμές μεταφοράς και τα στρεβλώνουν ελαττώνουν σε μια περιοχή και -συμπυκνώνουν και αυξάνουν σε άλλη περιοχή.
Όλα αυτά τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία μαζί με την ωμική αντίσταση των γραμμών ελαττώνουν την δυνατότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι εταιρείες παραγωγής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (δίχως να είμαι δικηγόρος τους) πρέπει να παίρνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να ελαττώσουν τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία (και την ωμική αντίσταση) για να αυξήσουν τον συντελεστή μεταφοράς. Επίσης παρακολουθούν συχνά ως πολύ συχνά κάθε γραμμή υψηλής (και χαμηλής) τάσης.
Όλα αυτά τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία τώρα με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές μπορούν οι μελετητές να τα υπολογίσουν και να τα δουν τουλάχιστο μέχρι την στιγμή στις οθόνες τους σχεδόν σε τρισδιάστατη προσαρμογή.
Είναι ενδιαφέρον να λεχθεί ότι σύμφωνα με τα “Σημαντικά στατιστικά στοιχεία του 2003” της ΑΗΚ το δίκτυο μεταφοράς στην Κυπρο διαθέτει εναέριες γραμμές:
325 χιλιόμετρα με τάση 66kV,
125 χιλιόμετρα με τάση132 kV (αλλά με τάση λειτουργίας 66kV) και
50 χιλιόμετρα με τάση 132kV.
Αυτό σημαίνει ότι μόνο για το εναέριο δίκτυο μεταφοράς πρέπει να κρατείτε μια επιφάνεια περί τα 170 τετραγωνικά χιλιόμετρα που θα είναι ελεύθερη από οικιστική ανάπτυξη.
Το πρόβλημα παρουσιάζεται όταν σε κάποια απόσταση (100μέτρα- είναι επιτρεπτό) από την εναέρια γραμμή υψηλής τάσης δίδεται άδεια οικοδομής. Η οικοδομή θα γίνει από σιδηρομπετό (ενισχυμένο σκυρόδεμα) μεταλλικά φρέϊμ πόρτο-παραθύρων, αλουμίνια παράθυρα και άλλα υλικά. Όλα αυτά τα υλικά δημιουργούν βρόχους (κλειστά κυκλώματα) που είναι μια σχετική ασπίδα από την μια μεριά άλλα και μια έντονη στρεβλώσει, συμπυκνώσει (ενίσχυση) από την άλλη μεριά στα μαγνητικά πεδία. Σίγουρα θα έχουνε ενισχυμένο-συμπυκνωμένο μαγνητικό πεδίο μέσα στη οικοδομή που μπορεί να είναι ψηλότερο από το επιτρεπόμενο.
Άλλο σοβαρό πρόβλημα για ένα κύριο που μαζεύει “καππάρι” κάτω
ή πλησίον από τις γραμμές υψηλής τάσης, είναι ότι η καππαρκά για τα ηλεκτρικά πεδία είναι για κάποια πρώτη προσέγγιση- ημισφαίριο σε επιφάνεια. Σε αυτή την περίπτωση στην κορυφή του ημισφαιρίου η τάσης του ηλεκτρικού πεδίου είναι ίση με τρεις φόρες την τάση του εξωτερικού ηλεκτρικού πεδίου. Αν υποθέσουμε ότι το ηλεκτρικό πεδίο κάτω από την γραμμή είναι 4kV/μέτρο ( έτσι υπολογίζεται όταν σχεδιάζεται η γραμμή) τότε στην κορυφή της καππαρκάς θα είναι σίγουρα 12 kV/μέτρο που είναι πολύ ψηλότερο από το επιτρεπόμενο (5-10kV/μέτρο). Η καππαρκά δουλεύει όπως ένας συγκεντρωτικός φακός. Έτσι ο κύριος που μαζεύει καππάρι κάτω από τις γραμμές υψηλής τάσης βρίσκεται σε ψηλότερο ηλεκτρικό πεδίο από το επιτρεπόμενο.
Πριν χρόνια (ήμουν δευτεροετής-τριτοετής φοιτητής) έλαβα μέρος σε πειράματα με ηλεκτρικά πεδία-γνώριζα πως να κολλώ αντιστάσεις και καλώδια. Κατασκευάσαμε μια κούκλα σε φυσικό μέγεθος με την βοήθεια ιατρικού προσωπικού από αντιστάσεις . Κάθε είδος αντίστασης αντιπροσώπευε την αγωγιμότητα των οργάνων του ανθρώπου, δηλαδή τα κόκαλα έχουν την περισσότερη αντίσταση, μικρότερη αντίσταση έχει η επιδερμίδα, και μεγάλη αγωγιμότητα έχει το μυαλό, μυελός αίμα καρδιά.
Η κούκλα τοποθετείτω σε ιδικό ηλεκτρικό πεδίο από 5-20kV/m και γινόταν μετρήσεις στα διάφορα όργανα. Θυμούμαι πολύ καλά ότι ηλεκτρικό πεδίο 20kV/m έφερε στην καρδιά ένταση 1mkA/cm-2 που είναι γνωστό ότι είναι θανατηφόρο. Με αυτή την κούκλα (επειδή έλαβα μέρος στην κατασκευή της παρακολουθούσα τις ανακοινώσεις κ.τ.λ) μετέπειτα υποστηρίχτηκαν αρκετά διπλώματα αποφοίτησης του πανεπιστημίου και διδακτορικές διατριβές.
Το αξιοσημείωτο ότι κάθε δίπλωμα αποφοιτήσεις και διατριβή τελειώνει με την φράση: Οι υπολογισμοί και τα πειράματα που παρουσιάζονται πρέπει να συμφωνηθούν από ειδικούς ιατρικούς επιστήμονες.
Αυτό συμβαίνει επειδή η θεωρία και πρακτική στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία είναι αυστηρά μαθηματική επιστήμη και περιγράφεται από δεδομένες εξισώσεις για όλα τα άψυχα αντικείμενα που μας περιλαμβάνουν ενώ η ιατρική για τους ζωντανούς οργανισμούς μέχρι τώρα είναι μη μαθηματική επιστήμη

007 ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τ.ΠΑΡΠΑΣ BSc.,MSc (Eng)
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
TEL 99680229 FAX 22420034
email gtparpas@cytanet.com.cy
http://parpaseng.blogspot.com

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ¨ΑΓΛΑΝΤΖΙΑ¨-Ιανουάριος 2010 ΤΕΥΧΟΣ 90

ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΘΕΤΙΚΕΣ
ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Από την πείρα μού στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνεχώς αισθάνομαι και βλέπω την εχθρική διάθεση των οικολογικών οργανώσεων εναντίον των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Μέχρι τώρα δεν μπορούσα να βρω τους λογούς για αυτή την εχθρική διάθεση και συνεχίζω να μην γνωρίζω.
Στην τελευταία σύναξη μιας πολύ μικρής ομάδος αισθάνθηκα και είδα την εχθρική διάθεση ακόμη μιας οικολογικής οργάνωσης ενάντιο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ήταν μικρές φράσεις γεμάτες πάθος και εχθρότητα:
-Τεράστια κούπα που καίγουν τα ζώα και όταν την ανοίξουν θα σκοτώσουν όλο τον κόσμο.
-Οι ανεμογινήτριες κάνουν «τσακ τσακ» και είναι βλαβερές.
-Οι ανεμογενήτριες χρειάζονται τεράστια θεμέλια που καταστρέφει την φύση.
- Οι εταιρείες που συλλέγουν μέταλλα, πλαστικό, γυαλί και χάρτη τα συμπιέζουν και κάνουν τεράστια κέρδη
- Τα φωτοβολταϊκά είναι πολύ ακριβά και χρειάζονται πολύ χρόνο για
αποπληρωμή.
- Τα φωτοβολταϊκά αντανακλούν πίσω στο διάστημα την ηλιακή ενέργεια και έτσι
η γη θα παγώσει.

Ακολούθησαν στην σύναξη φράσεις γιατί η οργάνωση δεν παρουσιάζεται όπως έπρεπε :
- Γιατί η ομάδα έχει πολύ λίγα μέλη
- Γιατί δεν παρουσιάζεται από το ραδιόφωνο και τηλεόραση
- Γιατί η εφημερίδα έχει τόσο λίγη κυκλοφορία

Τα ερωτήματα αυτά απαιτούνται πολύ εύκολα με την εχθρική διάθεση της οργάνωσης.

Ποιος καθαρός οικολόγος και υποστηρικτής της αειφόρου ανάπτυξης και ανανεώσιμων πηγών ενεργείας θα ενδιαφερθεί να γίνει μέλος σε ομάδα που είναι εναντίον όλων των ανανεώσιμων πηγών ενεργείας.

Από την στιγμή που κάποιος αποφάσισε να βάλει στην στέγη του φωτοβολτάϊκα συστήματα και να ξοδέψει τα χρήματα του στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι περισσότερο οικολόγος από όλα τα μέλη των οικολογικών οργανώσεων της Κύπρου μαζί. Τι θα πούμε για τον άλλον που ξόδεψε μερικά εκατομήρια για την αγορά μιας κούπας ή τους άλλους που εδώ και 20 χρόνια προσπαθούν να πείσουν τους οικολόγους για να τοποθετήσουν μια ανεμογεννήτρια και έχουν πατηρήσει επανελημένα.
Έχουμε και αυτούς που έβαλαν μερικά εκατομμύρια για μαζεύουν μέταλλα, γυαλί, χάρτη και μπαταρίες αυτοκινήτων και αλλά. Τι είναι αυτοί ;– επιχειρηματίες; – οικολόγοι;
Κατά την γνώμη μου είναι Καθαροί Οικολόγοι. Διότι αν ήταν επιχειρηματίες θα έβαλαν τα λεφτά τους στην Οικοδομική βιομηχανία, Καζίνα, Καμπαρέ που έχουν άμεσο και περισσότερο κέρδος.

Υπάρχει λύση.
- Να παρατήσει η ομάδα να εναντιώνεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αειφόρο ανάπτυξη
-Να βραβεύει με αναμνηστικό δίπλωμα ( έξοδα μηδέν) όλους όσους βάζουν τα χρήματα τους και προσπαθούν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας / αειφόρο ανάπτυξη και να τους κάνει επίτιμα μέλη.

Λύματα, στερεά απόβλητα και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας

Στις περισσότερες φάρμες ζώων τα λύματα συγκεντρώνονται σε μεγάλες χωματένιες λίμνες οι οποίες σιγά σιγά στεγνώνουν, αρκετό νερό εισχωρεί στο υπέδαφος και το δηλητηριάζει . Άλλο μέρος των λυμάτων επεξεργάζεται από τους φυσικούς μύκητες, που μετατρέπουν σε διάφορα αέρια πολύ πλησίον στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιούμε για μαγείρεμα τα οποίο με την σειρά του οξειδώνεται στον ατμοσφαιρικό αέρα και μετατρέπεται σε διοξείδιο του άνθρακα . Τα περισσότερα ζώα που ψοφούν στις φάρμες στέλνονται στον απετοφρετήρα και καίγονται με την χρήση ντίζελ ή απλός πετούνται στις χωματερές. Και στις δυο περιπτώσεις τα ψοφίμια μετατρέπονται σε διοξείδιο ή μονοξείδιο του άνθρακα.
Στις φάρμες με πολλά φυτικά κατάλοιπα όπως γρασίδι, ποκαλάμες κλαδεύματα και άλλα που δεν μπορούν να γίνουν τροφή για τα ζώα, αν δεν καούν απλός αφήνονται στην ατμόσφαιρα. Αν καούν μετατρέπονται κατευθείαν διοξείδιο του άνθρακα, αυτά που αφήνονται στους αγρούς επεξεργάζονται από τους μύκητες μετατρέπονται σε μάζα αερίων που με την επαφή τους με την ατμόσφαιρα οξειδώνεται σε διοξείδιο του άνθρακα.
Τα ανωτέρω είναι φυσικό φαινόμενο που δεν μπορούμε να το σταματήσουμε. Δυστυχώς ή ευτυχώς ζούμε στο πλανήτη ΓΗ που έχει βάσει τον άνθρακα.
Ότι φυσικό φαινόμενο δεν μπορούμε να το καλυτερέψουμε, προσπαθούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να παράγουμε ενέργεια χρήσιμη για τον άνθρωπο.
Έτσι τα λύματα τα φυτικά κατάλοιπα και τα κουφάρια των ζώων αφού τα τεμαχίσουμε σε μικρά κομματάκια τα συγκεντρώνομε σε ένα μεγάλο δοχείο αεροστεγώς κλειστό ώστε να μην έρχονται σε επαφή με τον ατμοσφαιρικό αέρα . Εκεί οι πανταχού παρόντες μύκητες τα επεξεργάζονται και παράγουν αέρια που είναι πολύ πλησίον στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιούμε για μαγείρεμα. Σε αυτή την περίπτωση δεν οξειδώνονται – δεν υπάρχει οξυγόνο, και παραμένουν στην κατάσταση που ευρίσκονται μέχρι να τα χρησιμοποιήσουμε. Η χρήση του αερίου αυτού είναι εύκολη, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για μαγείρεμα ή να το περάσουμε από μηχανές εσωτερικής καύσης που είναι συνδεδεμένες με γεννήτριες ηλεκτρικού ρεύματος, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο , οξειδώνεται και μετατρέπεται σε διοξείδιο του άνθρακα. Το ρεύμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την φάρμα ή μπορεί να πολωθεί στη ΑΗΚ.
Το νερό που παραμένει μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πότισμα. Το κλειστό δοχείο είναι αναερόβιος βιολογικός σταθμός σε αντίθεση με τους κοινούς αερόβιους βιολογικούς σταθμούς.
Δεν συνιστάται το άνοιγμα του δοχείου με το μίγμα αυτών των αερίων όπως δεν συνιστάται το άνοιγμα των φιαλών μαγειρικού υγραερίου που έχουμε στα σπίτια μας.

ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΚΑΙ ΡΕΥΜΑΤΑ ΕΚΚΙΝΗΣΕΩΣ

Είναι αλήθεια ότι όλες οι ηλεκτρικές μηχανές ανεξάρτητα αν εργάζονται ως γεννήτριες ή μοτέρ έχουν σε κάποιο βαθμό ρεύματα εκκίνησης. Συνήθως οι τεχνικοί τα αποκαλούν αυτό το φαινόμενο για τα μοτέρ συνεχούς ρεύματος «δάγκωμα» και για της γεννήτριες «τσακ τσακ»
Για να καταλάβουμε τι εννοούμε ας αναλύσουμε τα ρεύματα εκκίνησης του εκκινητή κάποιου αυτοκινήτου. Το μέσο αυτοκίνητο έχει ένα εκκινητή περίπου
60 Α στα 12 Βολτ. Την ώρα της εκκίνησης το ρεύμα που περνά μέσα από τα πηνία του (μαξιλάρια) υπερβαίνει κατά πολύ τα 60 Α. Παλαιότερα προσπάθησα να μετρήσω αυτά τα ρεύματα με ένα αμπερόμετρο 120 Α, χωρίς αποτέλεσμα . Δεν είναι δυνατό να παρακολουθήσω τον δίκτη ,συμβαίνει πολύ γρήγορα. Αλλά είναι δυνατό να δούμε τα αποτελέσματα στον συσσωρευτή, έπειτα από μια σειρά ανεπυτιχών εκκινήσεων ο συσσωρευτής «αδειάζει» υπερθερμαίνεται μαζί με όλα καλώδια που τον συνδέουν. Τώρα προσπάθησα να μετρήσω τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία που παράγει ο εκινητής. Επειδή δεν μπορούσα συχρόνος να εκκινώ το αυτοκίνητο και να βλέπω την μέτρηση, απλός κάθισα στην θέση του οδηγού και πάτησα τον εκκινητή και συχρόνος προσπάθησα να δω το αποτέλεσμα. Δεν είναι δυνατό να διαβαστεί. Ο μετρητής με το πάτημα του εκκινητή γράφει στιγμιαία μια ποσότητα μαγνητικού πεδίου εκτός πραγματικότητας και αμέσως επιστρέφει στην πρότερα ένδειξη. Δεν γνωρίζω αν είναι βλαβερό το δεδομένο μαγνητικό πεδίο για τον άνθρωπο, πρέπει να αποταθούμε σε ιατρικούς λειτουργούς . Αλλά αν είχα βηματοδότη που είναι ηλεκτρομαγνητική συσκευή δεν θα καθόμουν στην θέση του οδηγού ή συνοδηγού.
Το φαινόμενο του «δαγκώματος» ή «τσακ τσακ» συμβαίνει σε μηχανές συνεχούς ρεύματος μέχρι 1kW.
Σε μεγάλες ανεμογεννήτριες που χρησιμοποιούν ασύγχρονες ή σύγχρονες γεννήτριες παίρνονται όλα τα απαραίτητα μετρά με μηχανικούς ή ηλεκτρικούς συμπλέκτες που μηδενίζουν τα φαινόμενα ρευμάτων εκκίνησης.
Ασύγχρονος μηχανή είναι η μηχανή που το ηλεκτρικό πεδίο έχει κάποιο ασυχρονισμό από το μαγνητικό πεδίο και ενώ η σύγχρονη μηχανή το ηλεκτρικό βρίσκεται σε πλήρη συγχρονισμό με το μαγνητικό πεδίο.
Ας παρακολουθήσομε την εκκίνηση μιας σύγχρονης γεννήτριας 1000kVA (χρειάζεται μηχανικό και ηλεκτρικό συμπλέκτη)
Η ανεμογεννήτρια είναι σταματημένη, πάνω στις τεράστιες πτέρυγες τις ξεκουράζονται πάνω από χίλιοι γλάροι.
Οι αισθητήρες της γεννήτριας ανιχνεύουν ταχύτητα αέρα πάνω από 6 m/s. Οι αυτοματισμοί της γεννήτριας γυρίζουν την γεννήτρια κάθετα προς τον αέρα- οι γλαροί συνεχίζουν να κάθονται στις πτέρυγες τις. Ξεκινούν οι πτέρυγες να περιστρέφονται- οι γλαροί φεύγουν από τις πτέρυγες και κάθονται πάνω στην οροφή της γεννήτριας. Σε λίγα λεπτά οι πτέρυγες αναπτύσσουν την μέγιστη ταχύτητα που μπορούν να αναπτύξουν 17 γύρους ανά λεπτό, μπορούμε ελεύθερα να μετρούμε τους γύρους. Ο μηχανικός ρυθμιστής ταχύτητας έχει ρυθμίσει την κλίση των πτερυγίων για την δεδομένη ταχύτητα του αέρα. Στην συνέχεια ο ηλεκτρικός συμπλέκτης συμπλέκει τα πτερύγια που έχουν ταχύτητα 17 γύρους ανά λεπτό με τον επιταχυντή (οι τεχνικοί τον λέγουν redactor) και σταθεροποιούν την ταχύτητα στην έξοδο του επιταχυντή στους 1500 γύρους ανά λεπτό . Ο δεύτερος συμπλέκτης συμπλέκει τον επιταχυντή με την σύγχρονη γεννήτρια. Η γεννήτρια αρχίζει να παράγει ρεύμα αλλά πριν να δοθεί στο δίκτυο ο ηλεκτρονικός υπολογιστής την συγχρονίζει με το εξωτερικό δίκτυο στα 415V και 50 Ηz και τότε μόνο αφήνει το ρεύμα να περάσει στο δίκτυο οι γλαροί συνεχίζουν να κάθονται στην οροφή της γεννήτριας, περιμένουν κάποιο τεχνικό να πετάξει ένα κομμάτι από το γεύμα του. Σε περίπτωση που αλλάξει ταχύτητα η διεύθυνση ο αέρας ο υπερδύναμος ηλεκτρονικός υπολογιστής δίνει τις απαραίτητες οδηγίες και τα άνω δεδομένα 17 γύρους ανά λεπτό, 1500 γύρους ανά λεπτό 415V , 50 Hz παραμένουν σταθερά.
Από μετρήσεις στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία γύρο από τις γεννήτριες αν δεν υπάρχει άλλη πηγή πεδίων είναι αμελητέα χαμηλά, ο λόγος είναι ότι η μεγάλες ηλεκτρικές μηχανές είναι τελείος κλειστές, και επιπρόσθετα ο μεταλλικός πύργος δεν αφήνει τίποτα να διαφύγει. Δεν παρατηρούνται απότομες αλλαγές, ρεύματα εκκίνησης ή αλλά φαινόμενα. Γύρο από της ανεμογεννήτριες δεν ακούγονται θόρυβοι ή μπορούμε να πούμε ότι είναι αθόρυβες.
Ο λόγος είναι απλός, όσο πιο μεγάλο είναι ένα μοτέρ ή γεννήτρια είναι πολύ πιο ακριβή και τα εργοστάσια παραγωγοί παίρνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μην εμφανιστούν αυτά τα φαινόμενα.
Για μια στιγμή φανταστείτε τι θα γίνει αν στην θέση της σύγχρονης μηχανής στην ανεμογεννήτρια ήταν μια γεννήτρια συνεχούς ρεύματος όπως ο εκκινητής στο αυτοκίνητο σας. Με την εκκίνηση του θα έτρεμε όπως τρέμει το αυτοκίνητο σας κατά την εκκίνηση, μαζί με τον πύργο και το βέβαιο θα κατάρρεε.

ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΚΑΙ ΒΑΣΗ ΘΕΜΕΛΙΟΣΗΣ

Είναι αλήθεια ότι οι ανεμογεννήτριες χρειάζονται καλή θεμελίωση. Δηλαδή η θεμελίωση τους για μια γεννήτρια 1000kVA είναι περίπου 10Χ 10 μέτρα και βάθος περίπου 10 μετρά. Είναι μεγάλη θεμελίωση ή μικρή. Για παράδειγμα η θεμελίωση μιας μικρής κατοικίας σε ένα οικόπεδο είναι περίπου 25 Χ 25 μέτρα και βάθος αν δεν υπάρχει υπόγειο 2 μέτρα. Κάμετε τις πράξεις και αποφασίστε τι είναι πιο καταστροφικό για το περιβάλλον συνυπολογίζοντας το ότι οι κατοικίες μας είναι καταναλωτές ενέργειας ενώ η ανεμογεννήτρια είναι παραγωγός ενέργειας.

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Είναι αλήθεια ότι τα φωτοβολταϊκά είναι πολύ ακριβά και θέλουν αρκετό χρόνο για να γίνει η απόσβεση και να φέρουν κέρδος. Αλλά είναι τα μοναδικά ηλιακά συστήματα που δεν έχουν κινητά μέρη και μετατρέπουν την ηλεκτρική ενέργεια κατευθείαν σε ηλεκτρική.
Τα φωτοβολτϊκά πλαίσια δεν αντανακλούν αλλά απορροφούν την ηλιακή ενέργεια όπως κάθε μαύρο ή σκούρο σώμα π.χ άσφαλτος. Τα φωτοβολταϊκά πλαίσια όπως και ο άσφαλτος αντανακλούν περίπου 3-5% και η θάλασσα αντανακλά περίπου 80-90% πίσω στο διάστημα.

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΜΕΤΑΛΛΩΝ, ΧΑΡΤΙΟΥ, ΠΛΑΣΤΚΟΥ, ΓΥΑΛΙΟΥ ΚΤΛ.

Τελευταίος ακούγονται πολλές κατηγορίες για τους ιδιώτες που κάνουν «Υπερκέρδη» με την ανακύκλωση μετάλλων, χαρτιού, πλαστικού και γυαλιού. Κατηγορούνται ότι τα συμπιέζουν σε κύβους και ακολούθως τα στέλνουν στο εξωτερικό κάνοντας τεραστία κέρδη. Έχω επισκεφθεί εργοστάσια που ασχολούνται με την ανακύκλωση στο εξωτερικό και δεν διαφέρουν τίποτα από τα εργοστάσια που έχουμε στην Κύπρο εκτός οπό το μέγεθος τους.
Όλες οι εταιρείες ανακύκλωσης έχουν τα δικά τους οχήματα που μια φορά την εβδομάδα μαζεύουν μέταλλα , άλλη ημέρα χαρτιά, άλλη ημέρα πλαστικό και άλλη ημέρα γυαλί. Κάποιες άλλες μέρες τα οχήματα του δημαρχείου μαζεύουν τα υπόλοιπα. Σε κάποιες περιπτώσεις τα ιδιοτηκά και δημαρχιακά οχήματα βρίσκονται σε συνεργασία. Στα ιδιοτηκά εργοστάσια αφού διαλεχθούν ακόμα μια φορά συμπιέζονται σε κύβους και στέλνονται σε άλλα εργοστάσια για περαιτέρω επεξεργασία. Δεν γνωρίζω πόσα στοιχίζουν αυτά τα εργοστάσια αλλά δεν νομίζω ότι βλέπουν κέρδος τα πρώτα 10 χρόνια.

005 ΜΗΝ ΠΥΡΟΒΟΛΙΤΑΙ ΤΙΣ ΑΝΑΝΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τ.ΠΑΡΠΑΣ BSc.,MSc (Eng)
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
TEL 99680229 FAX 22420034
email gtparpas@cytanet.com.cy
http://parpaseng.blogspot.com

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα : ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΣΠΙΔΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2006 ΤΕΥΧΟΣ 51

ΜΗΝ ΠΥΡΟΒΟΛΙΤΑΙ ΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Στο τύπο παρουσιάζονται άρθρα που κατακεραυνώνουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Όπως για παράδειγμα οι ανεμογεννήτριες είναι τεραστία έργα που σκοτώνουν τα αποδημητικά πτηνά, τα φωτοβολταικα αντανακλούν τον ήλιο και μπορούν να τυφλώσουν τους πιλότους των αερογραμμών, η καύσης αποβλήτων βρομά και άλλα
Πρέπει να δημιουργήσουμε γνώμη το τι μας περιμένει έστω και εδώ στη μικρή Κύπρο από την ανάγκη σε ενεργεία
Από προχείρους υπολογισμούς και συζητώντας το θέμα ενέργειας με άλλους συναδέλφους μηχανικούς τα επόμενα δέκα - δεκαπέντε χρόνια η ενέργεια που θα χρειαστούμε , θα είναι περίπου σε ηλεκτρική ισχύ 600-1000 εγκαταστημένα μεγαβάτ (εγκαταστημένη ισχύς) .
Η καλύτερη περίπτωση- είναι να χρειαστούμε 600 μεγαβάτ εγκατεστημένη ισχύ και πρέπει να σκεφτούμε με πια καύσιμα μπορούμε να τις ενεργοποιήσουμε .
Τα καύσιμα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι το 1.πετρέλαιο (μαζούτ, ή ντίζελ), 2.φυσικό αέριο, 3.άνθρακας (διάφορες ποιότητες) και 4.πυρινικα καύσιμα. 5. ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

1.Πετρέλαιο (μαζούτ, ή ντίζελ)
Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πετρελαίου ( μαζούτ ή ντίζελ) είναι οι γνωστοί σταθμοί που έχουμε στην Κύπρο τύπου Βασιλικό ή Δεκέλειας. Θα χρειαστούμε περίπου δυο σταθμούς , και ο μόνος χώρος που απομένει για εγκατάσταση τους από τεχνολογικής άποψης είναι η Πάφος κ αι Πόλης Χρυσοχούς.
Είναι όμορφα κτίρια με το πολύ ωραίο(α) τεράστια φουγάρα,
4-5 ντεπόζιτα καυσίμων (είναι τα τεράστια βαρέλια που βλέπουμε σε κάθε σταθμό βαμμένα στο χρώμα του αλουμινίου). Επίσης αρκετές σωλήνες παροχής που εκτίνονται στην θάλασσα.
Γνωστά προβλήματα είναι τα παράπονα των περιοίκων, λίγη κίτρινη βροχή, λίγη μυρωδιά λίγο καπνό και αρκετούς τόνους μονοξείδιο, διοξείδιο του άνθρακα και αρκετά άλλα χημικά απόβλητα που δεν τα βλέπουμε.
Δεν σκοτώνουν τα αποδημητικά πουλιά- εκτός και αν κάποιο πτηνό μπει κατά λάθος μέσα στο κτίριο του σταθμού. Τα καημένα τα πτηνά συνήθως αποφεύγουν αυτούς τους σταθμούς.
Λίγο πετρέλαιο στην θάλασσα κατά την εκφόρτωση δεν είναι και τόσο κακό και δεν σκοτώνει τα ψάρια. Είναι γνωστό ότι οι σταθμοί αυτοί αντλούν θαλάσσιο νερό για τους ψύκτες τους το οποίο το επιστρέφουν λίγο πιο θερμό στην θάλασσα αλλά πάλι δεν είναι και τόσο κακό.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του πετρελαίου είναι ότι συνεχώς ακριβαίνει και το ότι σύντομα θα εκλείψει.

2.Φυσικό αέριο
Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο είναι παρόμοιοι σταθμοί με τους σταθμούς μαζούτ αλλά αντίς τα τεράστια ντεπόζιτα πετρελαίου θα έχουμε τεράστια ντεπόζιτα αποθήκευσης αερίου. Θα χρειαστούμε επίσης περίπου δυο σταθμούς στην Πάφο ή και σε άλλες περιοχές- εξαρτάτε από την μέθοδο προμήθειας αερίου.
Τα άλλα που αναφέρονται για σταθμούς μαζούτ/ντίζελ είναι περίπου τα ιδία. Δηλαδή λίγη κίτρινη βροχή, λίγη μυρωδιά λίγο καπνό και αρκετούς τόνους μονοξείδιο, του άνθρακα και αρκετά άλλα χημικά απόβλητα που δεν τα βλέπουμε. Οι ψύκτες τους επίσης θα επιστρέφουν λίγο πιο ζεστό θαλάσσιο νερό στην θάλασσα, τα πτηνά δεν έχουν να πάθουν τίποτα συνήθως τους αποφεύγουν, το ίδιο και τα ψάρια.
Σε περίπτωση που θα μεταφέρουμε το φυσικό αέριο σε υγροποιημένη μορφή θα έχουμε την ιδία κατάσταση με τους σταθμούς πετρελαίου. Δηλαδή σωλήνες στην θάλασσα και εγκαταστάσεις αποθήκευσης υγροποιημένου αερίου.
Αν χρησιμοποιήσουμε υποθαλάσσιους αγωγούς από άλλες χώρες τότε
τα τερματικά αποθήκευσης είναι κατά πολύ μικρότερα.
Αλλά μόλις οι υποθαλάσσιοι αγωγοί εμφανιστούν στην επιφάνεια της γης τότε ακολουθούν καταπληκτική, ωραία πορεία με καθαρή επιφάνεια γύρο τους περίπου 40-100μέτρα.
Εδώ πάλι υπάρχει το ίδιο πρόβλημα με το πετρέλαιο: το φυσικό αέριο συνεχώς ακριβαίνει και κάποια στιγμή θα εκλείψει.

3.Άνθρακας (διάφορες ποιότητες)
Σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από καλής ποιότητας άνθρακα είναι τελείως διαφορετικός από τους σταθμούς πετρελαίου/αερίου. Για οικονομικούς τεχνικούς λόγους μόνο ένα σταθμός μπορεί να οικοδομηθεί. Πιθανή θέση τέτοιου σταθμού είναι ή επαρχία Πάφου σε περιοχή που μπορεί να γίνει λιμάνι.
Χρειάζεται λιμάνι εκφόρτωσης του άνθρακα, ειδικά σιλό και οχήματα μεταφοράς , τεράστιο χώρο αποθήκευσης (δυο –τρεις λόφους).
Φυσικά για ένα σταθμό 600 μεγαβάτ με 7000 ώρες εργασίας ανά έτος θα χρειάζεται περίπου 13 εκατομμύρια καλής ποιότητας άνθρακα και θα αποβάλει από τα φουγάρα διοξείδιο του άνθρακα, του θείου, του αζώτου σκόνη και ορισμένα κατάλοιπα υδραργύρου, ραδίου.
Είναι γνωστό ότι γύρο από σταθμούς άνθρακα από την σκόνη που διαφεύγει από τους μικρούς λόφους αποθήκευσης σχηματίζεται μαύρη γη με διάμετρο μέχρι 10 χλ και οπού οι άνεμοι έχουν κάποια κατεύθυνση μέχρι 20 χλ. Τα άλλα που αναφέρονται για σταθμούς μαζούτ/αεριού είναι περίπου τα ιδία. Δηλαδή αρκετή κίτρινη βροχή, ικανοποιητική μυρωδιά, πάρα πολύ καπνό και αρκετά άλλα χημικά απόβλητα που δεν τα βλέπουμε. Οι ψύκτες τους επίσης θα επιστρέφουν λίγο πιο ζεστό θαλάσσιο νερό στην θάλασσα, τα πτηνά δεν έχουν να πάθουν τίποτα συνήθως τους αποφεύγουν, το ίδιο και τα ψάρια.
Τα κτίρια είναι παρομοίου τύπου με σταθμούς πετρελαίου πολύ μεγαλύτερα αλλά σε δυο τρία χρόνια γίνονται ολόμαυρα.
Τα φουγάρα είναι τα ίδια με τους προηγούμενους σταθμούς πολύ ψηλότερα-μεγαλύτερα.
Ο άνθρακας επίσης συνεχώς ακριβαίνει αλλά υπάρχει αρκετός να κινήσει όλους τους σταθμούς που βρίσκονται σε παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για τα επόμενα 1000 χρόνια.

4.Πυρινικά καύσιμα.
Σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικά είναι τελείως διαφορετικός από τους σταθμούς πετρελαίου/αερίου/άνθρακα.
Για οικονομικούς τεχνικούς λόγους μόνο ένα σταθμός μπορεί να κτιστεί. Πιθανή θέση τέτοιου σταθμού είναι η Λευκωσία – κέντρο του νησιού και ο πιο μικρός που μπορεί να κτιστεί είναι ένας 600 μεγαβάτ.
Εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή από πού θα αγοραστεί τέτοιος σταθμός. Αν αγοραστεί από Γάλλους ή Ρώσους τότε είμαστε άμεσα τρομοκράτες αν αγοραστεί από τους Αμερικανούς τότε γινόμαστε αμέσως αγωνιστές της ελευθερίας- χρειάζεται πολιτική απόφαση.
Για ένα σταθμό 600 μεγαβάτ με 7000 ώρες εργασίας ανά έτος θα χρειάζεται περίπου 17 τόνους εμπλουτισμένου ουρανίου 235 ή πλουτωνίου.
Ένας πυρηνικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι τελείως κλειστός και δεν αποβάλει σχεδόν τίποτα εκτός σε περίπτωση ατυχήματος (είναι γνωστό το ατύχημα στο Λονκ Αηλαντ και Τσέρνοπιλ). Έχει κλειστό κύκλωμα ψύξης και παίρνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας που χρειάζονται.
Τα πτηνά δεν έχουν να πάθουν τίποτα συνήθως τους αποφεύγουν.
Ένας πυρηνικός σταθμός δεν έχει φουγάρα αλλά χρειάζεται δυο με τρεις ψύκτες – είναι τα τεράστια κωνικά κυκλικά κτίρια που αποβάλουν λίγο ατμό, τα τεράστια κουβούκλια των πυρηνικών αντιδραστήρων και κτίρια γεννητριών.
Υπάρχει μικρό πρόβλημα που πρέπει να φυλάσσουμε ή να πετάσσουμε τα πυρηνικά απόβλητα που θα είναι τριπλάσια σε όγκο από το εμπλουτισμένο ουράνιο.
Τα πυρηνικά καύσιμα συνεχώς ακριβαίνουν αλλά υπάρχει αρκετό καύσιμο ουρανίου 235 για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για της ανάγκες της ανθρωπότητας για τα επόμενα 1000 χρόνια.

5. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που έχουμε στην Κύπρο μπορούν να εγκατασταθούν παντού.
Φωτοβολταικα και θερμικά πλαίσια στην οροφή της κατοικίας μας,
Ανεμογεννήτριες στα ψηλά βουνά και παραθαλλάσια,
Καυστήρες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από απόβλητα στις περιοχές μαζέματος σκυβάλων,
Μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από απορήμματα ζώων στις περιοχές που υπάρχουν φίρμες.
Τα φωτοβολταϊκά και θερμικά πλαίσια απορροφούν την ηλιακή ενέργεια και δεν την αντανακλούν.
Οι ανεμογεννήτριες έχουν σκοτώσει-όλες μαζί που βρίσκονται σε ενέργεια δυο μέχρι τρία πτηνά- πιθανός άρρωστα.
Οι καυστήρες παραγωγής ενέργειας από απόβλητα σκυβάλων δεν αποβάλουν περισσότερα διοξείδια από ότι ένας σταθμός με πετρέλαιο, αέριο ή άνθρακα.
Οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από απορήμματα ζώων καθαρίζουν τις περιοχές των φάρμων από την βρομιά και οχληρία.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ακριβές τεχνολογίες που παράγουν ηλεκτρική ή θερμική ενέργεια δωρεάν.

004 ΜΠΟΡΕΙ Η ΜΙΚΡΗ ΚΥΠΡΟΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ;

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τ.ΠΑΡΠΑΣ BSc.,MSc (Eng)
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
TEL 99680229 FAX 22420034
email gtparpas@cytanet.com.cy
http://parpaseng.blogspot.com

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα : ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΣΠΙΔΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2006
ΤΕΥΧΟΣ 55

ΜΠΟΡΕΙ Η ΜΙΚΡΗ ΚΥΠΡΟΣ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ;
ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΣΤΑΤΙΚΑ) ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ.

Δεν θυμούμαι ποιος το είπε αλλά ήταν περίπου το έτος 1973 με την πρώτη ενεργειακή κρίση.

-Όποιου του λείψει πρώτου η βενζίνη αυτός θα ανακαλύψει νέους τρόπους παραγωγής ενέργειας.

Στη Κύπρο μας έχει λείψει από καιρό μια και ποτέ δεν είχαμε δική μας ενέργεια εκτός από τα καυσόξυλα. Είναι καιρός να χρηματοδοτηθούν στην Κύπρο τέτοιες έρευνες για πιθανότητα παραγωγής ενέργειας από το μοναδικό καύσιμο που διαθέτουμε
«ΤΗΝ ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ»
Ακολουθεί ανάλυση μεθόδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από την ηλιακή ακτινοβολία που κατά την γνώμη μου είναι δυνατό να προωθηθούν για έρευνα στον τόπο μας.
Η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να μετατραπεί στατικά κατευθείαν σε ηλεκτρική ενέργεια με την θερμοηλεκτρική ή με την φωτοηλεκτρική μέθοδο. (Αναφαίρετε στατικά σε αντίθεση με την μέθοδο θέρμανσης ατμοποιήσεις παραγωγής μηχανικής ενέργειας και μετατροπής της μηχανικής σε ηλεκτρική -κύκλος Καρνό)

Η θερμοηλεκτρική στατική μέθοδος μετατρέπει την ηλιακή ακτινοβολία σε θερμική και ακολούθως σε ηλεκτρική.
Γνωστοί στατικοί τρόποι μετατροπής της θερμικής ενέργειας σε ηλεκτρική είναι:
Το στοιχείο θερμιονικής επαγωγής (thermionic effect)
Το θερμικό στοιχείο (thermocouples,thermopiles) και
Το σεγνετό ηλεκτρικό στοιχείο (segnetoelectric effect)

Η φωτοηλεκτρική στατική μέθοδος μετατρέπει την ηλιακή ακτινοβολία δηλαδή τα φωτόνια κατευθείαν σε ηλεκτρική ενέργεια.
(Η θερμοκρασία που αναπτύσσεται στις περισσότερες φωτοηλεκτρικές περιπτώσεις μειώνει την απόδοση των στοιχειών)
Γνωστοί στατικοί τρόποι μετατροπής της ενέργειας των φωτονίων σε ηλεκτρική είναι:
Το φωτογαλβανικό στοιχείο (photo galvanic effect)
Το φωτογαλβανικό μαγνητικό στοιχείο (photo galvanic magnetic effect)
Το φώτο επαγωγικό στοιχείο (photo emissive effect) και
Το φωτοβολταϊκό στοιχείο (photovoltaic effect)

1.ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ.
Όλη η ηλιακή ακτινοβολία κατά τον ένα ή άλλο τρόπο μετατρέπεται σε θερμική ενέργεια και ακολούθως σε ηλεκτρική.

1.1. ΘΕΡΜΙΟΝΙΚΟ ΕΠΑΓΩΓΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ (thermionic effect)

Όταν ένα λεπτό μεταλλικό ηλεκτρόδιο θερμανθεί αρκετά μερικά ηλεκτρόνια του λαμβάνουν αρκετή ενέργεια και μπορούν να διαφύγουν- το ηλεκτρόδιο μετατρέπεται σε κάθοδο. Αν ένα άλλο μεταλλικό ηλεκτρόδιο τοποθετηθεί αρκετά κοντά στην κάθοδο και έχει χαμηλή θερμοκρασία τότε θα συλλέγει τα ηλεκτρόδια που φεύγουν από την κάθοδο και γίνεται άνοδος (συλλέκτης)
Τα ηλεκτρόδια κατασκευάζονται από βολφράμιο, ταλάντιο, βάριο και άλλα μέταλλα και εργάζονται στο απόλυτο κενό ή σε ατμούς τανταλίου.
Για να αρχίσει να παράγει ηλεκτρική ενέργεια χρειάζεται θερμοκρασία 1000-2500C και έτσι το θερμιονικό στοιχείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί με την χρήση συγκεντρωτικών φακών σε αναλογία συγκέντρωσης 500-3000 φορές
Θεωρητική απόδοση των θερμιονικών επαγωγικών στοιχείων είναι κοντά στο 30% αλλά στην πράξη σε θερμοκρασία 2500C και απόσταση ανόδου-καθόδου 10mk η πραγματική απόδοση είναι μέχρι 8%. Η διαφορά δυναμικού μέχρι 2.5Βολτ και ισχύς μέχρι 10W/τετραγωνικό χιλιοστό.
Το θερμιονικό επαγωγικό στοιχείο μπορεί να μετατρέψει όλες τις συχνότητες της ηλιακής ακτινοβολίας σε ηλεκτρική ενέργεια.

1.2. ΘΕΡΜΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ (thermocouples,thermopiles)

Όταν δυο διαφορετικά μέταλλα ενωθούν μεταξύ τους και η μια μεριά θερμανθεί ενώ η άλλη ψυχτεί θα έχουμε διαφορά δυναμικού.
Τώρα στην θέση των μετάλλων χρησιμοποιούνται ημιαγωγοί που έχουν πολύ καλύτερη απόδοση από τα μέταλλα.
Χρησιμοποιούνται ημιαγωγοί γερμανίου, πυριτίου που έχουν απόδοση 300-400μV / βαθμούς C και πολύ χαμηλή θερμική αγωγιμότητα.
Θεωρητικά η απόδοση τους είναι 30% αλλά στην πραγματικότητα δεν έχει ξεπεράσει το 9%. Χρειάζονται συγκεντρωτικοί καθρέπτες/φακοί και θερμοκρασία 150-200 C.
Το θερμικο στοιχείο μπορεί να μετατρέψει όλες τις συχνότητες της ηλιακής ακτινοβολίας σε ηλεκτρική ενέργεια.

1.3. ΣΕΓΝΕΤΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (segnetoelectric effect)

Το σεγνετοηλεκτρικό υλικό είναι ημιαγωγός που ξεχωρίζει από τους άλλους ημιαγωγούς διότι η εσωτερική κατασκευή του μοιάζει με τους φέρο-μαγνήτες – δηλαδή μπορεί να φορτιστεί με εξωτερικό ηλεκτρικό πεδίο. Το σεγνετοηλεκτρικό υλικό αν βρεθεί σε ψηλή θερμοκρασία σε ηλεκτρικό πεδίο τότε φορτίζεται.
Όταν βρεθεί σε άλλη θερμοκρασία τότε το σεγνετοηλεκτρικό υλικό δίνει κάποια τάση.
Μέχρι τώρα δεν έχει κατασκευαστεί σεγνετοηλεκτρικό στοιχείο για παραγωγή ενέργειας. Χρησιμοποιείτε στα μικρόφωνα και άλλα ηλεκτρονικά εξαρτήματα.
Το σεγνετοηλεκτρικό στοιχείο μπορεί να μετατρέψει όλες τις συχνότητες της ηλιακής ακτινοβολίας σε ηλεκτρική ενέργεια.

2.ΦΩΤΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ.

Η φωτοηλεκτρική στατική μέθοδος μετατρέπει την ηλιακή ακτινοβολία δηλαδή τα φωτόνια κατευθείαν σε ηλεκτρική ενέργεια.
(Η θερμοκρασία που αναπτύσσεται στις περισσότερες φωτοηλεκτρικές περιπτώσεις μειώνει την απόδοση των στοιχειών).

2.1. ΦΩΤΟΓΑΛΒΑΝΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ. (photo galvanic effect)

Στην πραγματικότητα είναι ηλεκτροχημικό στοιχειό (χημικό στοιχειό ή συσσωρευτής) που όταν ένα από τα ηλεκτρόδια του εκτεθεί στην ηλιακή ακτινοβολία παράγει επιπρόσθετη ροή ιόντων μέσο του ηλεκτρολύτη . Δημιουργεί έτσι επιπρόσθετη ήλεκτρο-διεγερτική δύναμη μεταξύ των ηλεκτροδίων.
Μόνο ψιλής ενέργειας φωτόνια (περίπου το 45% της ηλιακής ακτινοβολίας) είναι δυνατό να διεγείρουν φωτογαλβανική ενέργεια δηλαδή η υπεριώδη ακτινοβολία και μερικές συχνότητες του ορατού φωτός.
Υπάρχουν πάρα πολλά ηλεκτρόδια που μπορούν να διεγείρουν φωτογαλβανική ενέργεια αλλά η καλύτερη απόδοση είναι κάτω του 1%. Όπως φαίνεται η πειραματική και θεωρητική έρευνα έχει ατονήσει. Το φωτογαλβανικό στοιχειό μπορεί να παράγει και να φυλάγει ηλεκτρική ενέργεια.

2.2 ΦΩΤΟ ΓΑΛΒΑΝΙΚΟ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ (photo galvanic magnetic effect)

Όταν μια πλάκα από ημιαγωγό δέχεται ακτινοβολία σε κατάλληλο μήκος κύματος, τότε απορροφάτε στη επιφάνεια και παράγει μη ισοζυγισμένα ηλεκτρόνια τα οποία κατευθύνονται προς την σκοτεινή μεριά της πλάκας.
Αν κάθετα προς την ηλιακή ακτινοβολία τοποθετήσουμε μαγνητικό πεδίο τότε τα ηλεκτρόνια που έχουν διαφορετικό δυναμικό θα κατευθυνθούν προς τα ηλεκτρόδια συλλέκτες που είναι κάθετα προς την ηλιακή ακτινοβολία και μαγνητικό πεδίο και θα τις φορτίσουν.
Χρησιμοποιούνται ημιαγωγοί τύπου αντιμονίου του ινιδίου (InSb) και μόνο η υπέρυθρη ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να μετατραπεί σε ηλεκτρισμό.

2.3. ΦΩΤΟ ΕΠΑΩΓΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ (photo emissive effect)

Εάν ένα φωτόνιο ψιλής ενέργειας της ηλιακής ακτινοβολίας κτυπήσει ένα άτομο της καθόδου το επίπεδο της ενέργειας κάποιου ηλεκτρονίου μπορεί να αυξηθεί αρκετά και να διαφυγή από την επιφάνεια. Εάν κοντά στην κάθοδο υπάρχει άλλο κατάλληλο μέταλλο άνοδος , το

ηλεκτρόνιο μπορεί να μαζευτεί και να δημιουργηθεί ηλεκτρο διεγερτική δύναμης. Η επαγωγή μπορεί να γίνει στην επιφάνεια της καθόδου η οποία πρέπει να είναι διάφανη στην ηλιακή ακτινοβολία δηλαδή πολύ λεπτό διάτρητο μέταλλο. Μόνο χαμηλής συχνότητας ακτινοβολία φωτονίων έχουν αρκετή δύναμη για να δημιουργήσουν διεγερτική δύναμη.
Η θεωρητική απόδοση είναι περίπου 15% αλλά η καλύτερη που έχει επιτευχθεί είναι 0.5%.

2.4. ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ (photovoltaic effect)

Αν δυο λεπτά στρώματα από κατάλληλους ημιαγωγούς τα οποία έχουν διαφορετική αγωγιμότητα προσκολιθούν μαζί και εκτεθούν στο φως (ηλιακή ακτινοβολία) τότε παρουσιάζεται ηλεκτρο διεγερτική δύναμη.
Πολλοί ημιαγωγοί έχουν την δυνατότητα να δημιουργήσουν φωτοβολταϊκή ηλεκτρο διεγερτική δύναμη όπως πυρίτιο, αρσένιο, γερμάνιο και άλλα.
Η απόδοση έχει φτάσει τα 18% ενώ η θεωρητική είναι 24%.Τα φωτοβολταϊκά πλαίσια μετατρέπουν την ηλιακή ακτινοβολία μέχρι την συχνότητα των 1100n m. Πιο ψιλές συχνότητες μετατρέπονται σε θερμότητα.

-Έχω την γνώμη ότι η μικρή Κύπρος έχει την δυνατότητα και σε επιστήμονες και χρηματοδοτήσεις ανάπτυξης ερευνητικών προγραμμάτων για παραγωγή ενέργειας από τις μεθόδους που περιγράφονται ανωτέρω, ανεξάρτητα αν τα αποτελέσματα θα είναι θετικά ή αρνητικά.

003 ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τ.ΠΑΡΠΑΣ BSc.,MSc (Eng)
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
TEL 99680229 FAX 22420034
email gtparpas@cytanet.com.cy
http://parpaseng.blogspot.com

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ¨ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΣΠΙΔΑ ¨- Ιανουαριος 2006 ΤΕΥΧΟΣ 50

ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

Υποθετικό δυστύχημα 1.
Ο κύριος Ήλεκτρος εργαζόταν στην αυλή του με ηλεκτρική δεντροκοπτική και κατά τύχη απέκοψε το καλώδιο παροχής της μηχανής. Ο κύριος Ήλεκτρος βρέθηκε κάτω από τάση 240Βολτ και ένταση αγνώστου αριθμού Αμπέρ και σύμφωνα με το γιατρό που τον εξέτασε ο θάνατος του ήταν ακαριαίος- σταμάτημα καρδιάς. Καμιά συσκευή προστασίας εις την κατοικία δεν απέκοψε έγκαιρα την παροχή για να προστατέψει τον άτυχο Ήλεκτρο από τον θάνατο. Σύμφωνα με την περί ηλεκτρισμό νομοθεσία υπεύθυνος για τον θάνατο του Ήλεκτρος ήταν και συνεχίζει να είναι ο ένοικος / ιδιοκτήτης της κατοικίας που στην περίπτωση αυτή είναι ο ίδιος ο παθών.

Υποθετικό δυστύχημα 2.
Στο εστιατόριο Πυρμανία άρχισε πυρκαγιά λόγο υπερθέρμανσης αγωγών και βραχυκυκλώματος στη ηλεκτρική εγκατάσταση, σύμφωνα με την ηλεκτρομηχανική υπηρεσία και ιδικούς της πυροσβεστικής υπηρεσίας που εξέτασαν την υπόθεση- κανείς δεν αμφέβαλε την τελεσίδικη γνώμη τους. Η κρατική και ιδιωτική τηλεόραση που απαθανάτιζαν το ατύχημα δείχνουν καθαρά ότι η ηλεκτρική παροχή συνεχίζετε προς το υποστατικό - αν και το υποστατικό καιγόταν- όλα τα φωτιστικά εντός και εκτός συνέχιζαν να φωτίζουν την περιοχή. Καμιά συσκευή προστασίας εις το υποστατικό δεν απέκοψε έγκαιρα την παροχή για να προστατευτεί από υπερθέρμανση αγωγών βραχυκύκλωμα και την πυρκαγιά. Σύμφωνα με την περί ηλεκτρισμό νομοθεσία υπεύθυνος για την προστασία του υποστατικού από πυρκαγιά λόγο υπερθέρμανση και βραχυκυκλώματος στη ηλεκτρική εγκατάσταση ήταν και συνεχίζει να είναι ο ένοικος/ιδιοκτήτης που στην περίπτωση αυτή είναι ο ίδιος ο παθών.

Υποθετικό δυστύχημα 3.
Σε υποθετικό διαμέρισμα όλοι οι οικογένεια του κυρίου Πεδία υποθετικά πάσχει από την ανίατη νόσο. Διάβασαν στον τύπο ότι μπορεί η πάθηση να οφείλεται στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και έλαβαν όλα τα απαραίτητα μέτρα. Δεν χρησιμοποιούν φορητά τηλέφωνα, πέταξαν την τηλεόραση, φούρνο μικροκυμάτων και όλες τις μικροσυσκευές ακόμη και τους λαμπτήρες τύπου φθορισμού. Στην περιοχή τους δεν υπάρχουν ηλεκτροφόρες γραμμές και μετασχηματιστές ρεύματος ψηλής τάσης ούτε αντένες κινητής τηλεφωνίας. Δεν εργάζονται σε χώρους με ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Για να ξενοιάσουν τελείως φώναξαν και ένα ιδικό για να μέτρηση τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία στην περιοχή και εντός του διαμερίσματος. Ο ιδικός όπως γίνεται συνήθως άρχισε να μετρά έξω από το διαμέρισμα και βρήκε μηδενικά ηλεκτρομαγνητικά πεδία και συνέχισε το μέτρημα εντός του διαμερίσματος. Εδώ ήταν η έκπληξη τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία στην κρεβατοκάμαρες ήταν/είναι κάτω από τα επιτρεπτά αλλά πολύ πλησίον σε αυτά.
Σύμφωνα με την περί ηλεκτρισμό νομοθεσία υπεύθυνος για τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία εντός του διαμερίσματος είναι ο ένοικος/ιδιοκτήτης που στην περίπτωση αυτή είναι ο ίδιος ο παθών.
(Οποιανδήποτε συνωνυμία ή και σύμπτωση να έχουν γίνει τέτοια ατυχήματα είναι τυχαία.)

Τι συμβαίνει;
Η Κύπρος φημίζεται για τις άριστες ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις.
Είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που οι εκάστοτε τελευταίοι κανονισμοί του Ινστιτούτου Ηλεκτρολόγων Μηχανικών της Βρετανίας είναι υποχρεωτική σύμφωνα με το σύνταγμα (τώρα είναι η ΙΕΕ 16 έκδοση).
Η εφαρμογή τους δεν εξαρτώνται ούτε από την βουλή ούτε από κυβερνητικούς μηχανισμούς απλά πρέπει να εφαρμόζονται.
Αλλά τα ατυχήματα συνεχίζουν και όπως φαίνεται με αμείωτο ρυθμό θα πολλαπλασιάζονται.
Σύμφωνα με τους νόμους και κανονισμούς υπεύθυνος είναι ο ένοικος /ιδιοκτήτης που όπως είδαμε στα υποθετικά ατυχήματα είναι ο ίδιος ο παθών.
Παραπέρα ας μου επιτραπεί (είμαι ηλεκτρολόγος μηχανικός τρίτης γενιάς)
να προσπαθήσω να κάμω μια αξιολόγηση του τρόπου που γίνεται η ανάθεση μελετών σχεδιασμός η εκτέλεση και επιθεώρηση των ηλεκτρολογικών εργασιών.
Για δείγμα απλός έκανα ένα γύρο σε περιορισμένη περιοχή της Λευκωσίας - περικλείετε από τέσσερις οδικές αρτηρίες ανεγείρονται σχεδόν τριάντα οικοδομές και κατέγραψα τα ακόλουθα τα οποία με αρκετή ακρίβεια μπορούν να συμπεραίνουμε στατιστικά ότι είναι τα παγκύπρια στον ιδιωτικό τομέα (Στον κρατικό, δημαρχιακό, ημικρατικό τομέα έχει καθιερωθεί άλλος τρόπος)

1. 100% των οικοδόμων ιδιωτικού τομέα είναι ο ιδιοκτήτης ή οικοδομική εταιρεία, ή εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων.
Η ανάθεση μελέτης και σχεδιασμό ηλεκτρολογικών εργασιών γίνεται συνήθως από τον ιδιοκτήτη, οικοδομική εταιρεία και εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων ή οποιονδήποτε άλλο αποφασίσει να οικοδομήσει που είναι το 100% αυτών που αναγείρουν οικοδομές ιδιωτικού τομέα στην Κύπρο. Όλοι αυτοί ξέρουν τι είναι ηλεκτρισμός από τις καθημερινές τους ασχολίες και πιθανό από το πρόγραμμα Γυμνασίου/Λυκείου. Δεν έχουν καθόλου ακαδημαϊκά προσόντα ούτε καμιά πρακτική γνώση στην ηλεκτρολογία.
Συνήθως αναθέτουν τον σχεδιασμό και μελέτη των ηλεκτρολογικών της οικοδομής σε κάποιο υπεύθυνο μηχανικό.
Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι τρεις εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων, κάτοχοι διαφόρων τύπων πιστοποιητικών ποιότητας (ISO) που βρέθηκαν στην περιοχή που έγινε η Μελέτη χρησιμοποιούν μη ηλεκτρολόγους μηχανικούς για σχεδιασμό Μελέτη και επίβλεψη ηλεκτρολογικών έργων.

2. Υπεύθυνος μηχανικός έργου.

2.1. 90% Υπεύθυνοι μηχανικοί μη ηλεκτρολόγοι μηχανικοί.
Οι υπεύθυνοι μη ηλεκτρολόγοι μηχανικοί κάνουν τα σχέδια για το 90% των οικοδομών.
Ο υπεύθυνος μηχανικός (μη ηλεκτρολόγοι μηχανικοί) έργου συνήθως αναλαμβάνει να κάμει τα ηλεκτρολογικά όπως αναγράφει στα σχέδια. Δείχνει που θέλει να τοποθετηθούν πρίζες φωτιστικά κλιματιστικά και όλα τα εξαρτήματα πάνω στο σχέδιο και το παρουσιάζει προς προσφορά- σημειώσετε ότι δεν κάμνει καμιά μελέτη για τα ηλεκτρολογικά (δεν γνωρίζει).
Ο υπεύθυνος μηχανικός (μη ηλεκτρολόγοι μηχανικοί) είναι μέλος του ΕΤΕΚ (Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου) αλλά όχι του κλάδου της Ηλεκτρολογίας( Ο περί ΕΤΕΚ νόμος τους απαγορεύει ρητά σε μη Ηλεκτρολόγους μηχανικούς να σχεδιάζουν μελετούν ηλεκτρολογικές εργασίες) δεν κατέχει άδεια από την ΗΜΥ (Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία - Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων) για μελέτη σχεδιασμό ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων ( Ο περί ηλεκτρισμού νόμος τους το απαγορεύει ρητά) και δεν κατέχει άδεια από ΑΤΗΚ (Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου) για σχεδιασμό μελέτη τηλεπικοινωνιακών εγκαταστάσεων οικοδόμων(επίσης οι κανονισμοί της ΑΤΗΚ τους το απαγορεύουν). Τα ακαδημαϊκά προσόντα που κατέχουν αυτοί οι υπεύθυνοι μηχανικοί (μη ηλεκτρολόγοι μηχανικοί) είναι από 0-32 πανεπιστημιακές ώρες για να γνωρίσουν τι είναι ηλεκτρική ενέργεια και συνήθως δίχως εξετάσεις και καμιά μελέτη ή σχεδιασμό.

2.2. 5% Υπεύθυνοι μηχανικοί μη ηλεκτρολόγοι μηχανικοί κάτω από νομοθεσία που τους απαγορεύεται να εκτελούν εργασίες στον ιδιωτικό τομέα.
Άλλο 5% των οικοδομών σχεδιάζουν μηχανικοί (μη ηλεκτρολόγοι μηχανικοί) που εργάζονται σε θέσεις που η νομοθεσία τους το απαγορεύει μάλιστα με βαριές ποινές να κάμνουν οποιανδήποτε εργασία στον ιδιωτικό τομέα.

2.3. 5%Ηλεκτρολόγοι μηχανικοί μέλη του ΕΤΕΚ, κάτοχοι αδείας από ΗΜΥ και ΑΤΗΚ
Το υπόλοιπο 5% των οικοδομών την μελέτη σχεδιασμό και επίβλεψη την αναλαμβάνουν προσοντούχοι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί μέλη του ΕΤΕΚ στον κλάδο του ηλεκτρολόγου μηχανικού, κάτοχοι αδείας από την ΗΜΥ(Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία - Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων) για μελέτη σχεδιασμό ηλεκτρολογικών και κάτοχοι αδείας από ΑΤΗΚ (Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου) για σχεδιασμό μελέτη τηλεπικοινωνιακών εγκαταστάσεων οικοδομών. Τα ακαδημαϊκά προσόντα τους είναι από 3-5 χρόνια σπουδών μελετών σχεδιασμών και εξετάσεων στην ηλεκτρολογία και όλοι ακόμη και οι νέοι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί έχουν σύμφωνα με την περί ηλεκτρισμού νομοθεσία δυο χρόνια πρακτική εξάσκηση.

3.Εργολάβοι ηλεκτρολόγοι.
3.1. 90% Αδειούχοι ηλεκτρολόγοι.
Την μεγάλη μερίδα των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων 90% την κάμνουν αδειούχοι ηλεκτροτεχνίτες ή ηλεκτρολογικές εταιρείες (βάση του περί ηλεκτρισμού νόμου ) που οι πρακτικές γνώσεις τους είναι καλές μέχρι πολύ καλές. Έχουν τελείωση τεχνική σχολή έχουν περάσει πολλές φορές εξετάσεις από την ηλεκτρομηχανολογική υπηρεσία και κατέχουν τα προσόντα για να εκτελούν εργασίες. Δεν έχουν καθόλου ακαδημαϊκή εκπαίδευση αλλά σε αυτούς βασίζονται οι υπεύθυνοι μηχανικοί (μη ηλεκτρολόγοι μηχανικοί) για να κάμουν την ηλεκτρολογική μελέτη των οικοδομών. Επίσης έχουν τεράστια πίεση από ιδιοκτήτες, οικοδομικές εταιρείες και εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων έτσι ώστε η ηλεκτρική εγκατάσταση να είναι όσο πιο φτηνή γίνεται.

3.2. 5%-Μη αδειούχοι ηλεκτρολόγοι που εργάζονται σε θέσεις που η νομοθεσία τους απαγορεύει να εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα.
Τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις 5% των οικοδομών τις κάνουν τεχνίτες που εργάζονται σε θέσεις που η νομοθεσία τους το απαγορεύει μάλιστα με βαριές ποινές να κάμνουν οποιανδήποτε εργασία στον ιδιωτικό τομέα.

3.3. 5% Ηλεκτρολογικές εταιρείες με προσοντούχους μηχανικούς.
Το υπόλοιπο 5% των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων της κάνουν ηλεκτρολογικές εταιρείες που στο προσωπικό τους έχουν ηλεκτρολόγους μηχανικούς αποφοίτους του ΑΤΙ (Ανώτερο Τεχνολογικό Ινστιτούτο) ή πανεπιστημιακούς αποφοίτους ( ηλεκτρολόγους μηχανικούς) με όλες τις άδειες από ΗΜΥ και ΑΤΗΚ.

4.Έλεγχος ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων
Το 100% των νέων εγκαταστάσεων υπόκεινται σε έλεγχο από προσοντούχους επιθεωρητές της ΑΗΚ οι οποίοι έχουν περάσει από πολλαπλές εκπαιδεύσεις και σεμινάρια - είναι απόφοιτοι τεχνικών σχολών αλλά δίχως ακαδημαϊκά προσόντα. Έχουν περιορισμένο χρόνο επιθεώρησης της εγκατάστασης και έχουν ευθύνη για την εγκατάσταση μόνο κατά την ώρα που ευρίσκονται εντός του υποστατικού 1-2 ώρες. Δεν μπορούν να μετρήσουν ηλεκτρομαγνητικά πεδία στα νέα κτίρια - δεν υπάρχει ρεύμα για να το κάνουν και μέχρι τώρα δεν έχουν ούτε τα απαραίτητα όργανα. Μπορούν μονό να απαιτούν πιστή εφαρμογή των κανονισμών- τίποτε περισσότερο.

5. 100% Ένοικος ή ιδιοκτήτης.
Τελευταίος στη αλυσίδα είναι ο ιδιοκτήτης ή ένοικος του υποστατικού.
Για να ενώσει η Αρχή Ηλεκτρισμού το υποστατικό σας στην ηλεκτρική ενέργεια υπογράφεται την λεγόμενη κάρτα και από αυτή την στιγμή είσαστε ο απόλυτος υπεύθυνος για οποιοδήποτε ατύχημα συμβεί σε εσάς και την οικογένεια σας εντός του υποστατικού σας.
Ο υπεύθυνος μηχανικός ο εργολάβος ηλεκτρολογικών και ο επιθεωρητής της ΑΗΚ (έχει αποχωρίσει από το υποστατικό σας) δεν έχουν καμιά ευθύνη.

6 Ανάλυση των ατυχημάτων και ευθύνες.
Σε περίπτωση ηλεκτρολογικών ατυχημάτων αναλαμβάνει η Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων ή/και Πυροσβεστική Υπηρεσία που αναλύουν το ατύχημα.
Στο ατύχημα με τον κύριο Ήλεκτρο θα παρουσιάσουν έκθεση που θα λέγει ότι απεκόπη το καλώδιο από τον ίδιο τον παθόντα και βραχυκυκλώθηκε στο κύκλωμα- Ο ιατροδικαστής θα πει ότι ο θάνατος του ήταν ακαριαίος.
Οι κρατικές υπηρεσίες αδυνατούν να ελέγξουν ποιος ήταν ο υπεύθυνος μηχανικός, ποια ήταν η εταιρεία ηλεκτρολογικών. Δεν θα αναφέρεται στην έκθεση ότι δεν έχουν γίνει τεχνικοί υπολογισμοί και μελέτη-επίβλεψη από προσοντούχο ηλεκτρολόγο μηχανικό και ότι βασικά όργανα δεν λειτούργησαν για να αποφευχθεί η εκτέλεση του κυρίου Ήλεκτρου
Στο ατύχημα με εστιατόριο Πυρμανία η έκθεση θα λέγει ότι οφείλεται σε υπερθέρμανση και βραχυκύκλωμα των αγωγών. Οι υπηρεσίες αδυνατούν να ελέγξουν ποιος ήταν ο υπεύθυνος μελετητής μηχανικός, ποια ήταν η εταιρεία ηλεκτρολογικών. Δεν θα αναφέρεται στην έκθεση ότι δεν έχουν γίνει τεχνικοί υπολογισμοί και μελέτη- επίβλεψη από προσοντούχο ηλεκτρολόγο μηχανικό και ότι βασικά όργανα δεν λειτούργησαν για να αποφευχθεί η υπερθέρμανση/βραχυκύκλωμα και πυρκαγιά.
Στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία στη κατοικία του κυρίου Πέδια δεν θα υπάρξει καμιά έκθεση- απλός τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία θα υπάρχουν. Κανένας δεν θα ενδιαφερθεί ποιος ήταν ο υπεύθυνος μη ηλεκτρολόγος μηχανικός, ποιος ήταν ηλεκτρολόγος- γιατί το δωμάτιο μετρητών είναι ακριβώς από κάτω της κυρίας κρεβατοκάμαρας- γιατί τα καλώδια παροχής όλης της πολυκατοικίας διέρχονται μέσα από τα υπνοδωμάτια-γιατί τα καλώδια των κλιματιστικών μονάδων όλης της πολυκατοικίας επίσης διέρχονται στον μεσότοιχο των υπνοδωματίων. Δεν γνωρίζω αν τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία δημιουργούν ασθένειες αλλά είναι σίγουρο ότι δεν έχουν γίνει τεχνικοί υπολογισμοί και μελέτη-επίβλεψη από προσοντούχο ηλεκτρολόγο μηχανικό για να αποφευχτεί η δημιουργία ηλεκτρομαγνητικών πεδίων.
Θα έχετε προσέξει ότι για μη ηλεκτρολογικά ατυχήματα/κακοτεχνίες ορίζεται από το ΕΤΕΚ μηχανικός που αναλύει λεπτομερώς: πια εταιρεία έκαμε την ανάπτυξη οικοδομής, ποιος έκαμε την μελέτη σχεδιασμό των οικοδομικών, πια εταιρεία ανάλαβέ την οικοδομή ποιος σιδεράς εργαζόταν στην οικοδομή ποιος πελεκάνος έκανε τα πελεκανικά, ποιος μπογιάτισε την οικοδομή και άλλες πολλές λεπτομέρειες. Βάση αυτής της έκθεσης η αστυνομία θα κάμει και σύλληψης π.χ. τον σιδερά.
Όταν φτάσουμε στις ηλεκτρολογικά ατυχήματα το ΕΤΕΚ όπως λέγουμε στα κυπριακά τραβά πίσω.
Σε άλλες χώρες οι ασφαλιστικές εταιρείες αναλαμβάνουν αυτό τον ρόλο.
Για να ασφαλίσουν ένα υποστατικό απαιτούν όπως η μελέτη σχεδιασμός και επίβλεψη ηλεκτρολογικών έχει γίνει από προσοντούχο ηλεκτρολόγο μηχανικό. Είναι βέβαιο ότι τώρα με την ενσωμάτωση μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι ασφαλιστικές εταιρείες θα πάψουν να πληρώνουν και θα τραβούν στα δικαστήρια τους απογόνους του κυρίου Ήλεκτρου, τον ιδιοκτήτη του εστιατορίου Πυρμανία και δεν θα πληρώνουν τα ιατρικά έξοδα της οικογένειας του κυρίου Πεδία.
Θα έχουν σοβαρές αμφιβολίες ατύχημα ή αυτοκτονία; έβαλε την φωτιά εν γνώσει του; ξεπίτηδες κατοικούν σε οικοδομή με υψηλά ηλεκτρομαγνητικά πεδία;

7. Ο μόνος υπεύθυνος είναι ο ιδιοκτήτης- Ο ιδιοκτήτης να πάρει την ασφάλεια στα χέρια του
Για να λυθεί το πρόβλημα ασφαλείας στις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις στο σπίτι σας και επειδή είσαστε ο μοναδικός υπεύθυνος πρέπει μόνοι σας να πάρετε την ασφάλεια σας στα χέρια σας.
Κτίζετε ή θα αγοράσετε από οικοδομική εταιρεία/εταιρεία ανάπτυξης οικοδομών διαμέρισμα κατοικία/γραφείο ή άλλη οικοδομή αποταθείτε σε επαγγελματία ηλεκτρολόγο μηχανικό.
Ζητήστε να σας παρουσιάσει μελέτη για τις υφιστάμενες ηλεκτροφόρες γραμμές υψηλής τάσεις, μετασχηματιστές, τηλεπικοινωνιακές και ράδιο-τηλεοπτικές αντένες και να κάμει έλεγχο για μελλοντικά σχέδια τέτοιον κατασκευών στην περιοχή που σκοπεύεται να τοποθετήσετε της οικονομίες σας.
Αν θα αγοράσετε από οικοδομική εταιρεία/εταιρεία ανάπτυξης οικοδομών ζητήστε να σας παρουσιάσουν τα ηλεκτρολογικά σχέδια μελέτη και τον υπεύθυνο ηλεκτρολόγο μηχανικό.
Προσοχή από τις εταιρείες που κατέχουν πιστοποιητικά ποιότητας.
Στη Μελέτη φαίνεται καθαρά ότι όλες οι εταιρείες που βρέθηκαν στην περιοχή, χρησιμοποιούν μη ηλεκτρολόγους μηχανικούς για σχεδιασμό Μελέτη και επίβλεψη ηλεκτρολογικών έργων.
Προσέξετε μπορεί να σας παρουσιάσουν σαν μηχανικό έργου τον εργολάβο ηλεκτρολογικών και σχέδια μη ηλεκτρολόγου μηχανικού.
Έχει ξεπεραστεί η εποχή που ο ηλεκτροτεχνίτης τοποθετούσε μια λάμπα και μια πρίζα σε κάθε δωμάτιο, και αυτή ήταν όλη η ηλεκτρική εγκατάσταση του υποστατικού μας.
Τα ηλεκτρικά συστήματα που βρίσκονται αυτή την στιγμή μέσα στα σπίτια μας είναι πολλά και πολύπλοκα - και συνεχίζουν να έρχονται νέα.
Διορίστε τον δικό σας προσοντούχο ηλεκτρολόγο μηχανικό να ελέγξει τα σχέδια και τον επιβλέποντα μη ηλεκτρολόγο μηχανικό.
Αν παραδεχτούν ότι δεν έχουν- συμφωνήστε μαζί τους ότι θα διορίσετε εσείς τον δικό σας ηλεκτρολόγο μηχανικό για σχεδιασμό μελέτη και επίβλεψη του υποστατικού σας.
Έχετε κάθε δικαίωμα αν δεν δέχονται να μη αγοράσετε το υποστατικό.
Προσοντούχοι Ηλεκτρολόγοι μηχανικοί στον ιδιωτικό τομέα υπάρχουν αρκετοί και δεν θα δυσκολευτείτε να βρείτε. Για να καταλάβετε ότι κάποιος είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός πρέπει να σας παρουσιάσει τα ακόλουθα:
(Ο επαγγελματίας προσοντούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός τα έχει πάντα μαζί του και είναι περήφανος να τα παρουσιάζει)

1. Ετήσια άδεια άσκησης επαγγέλματος του ΕΤΕΚ
(Νόμοι 224 του 1990-1997)
στον κλάδο ηλεκτρολογική μηχανική
περιέχει όνομα/επίθετο
αριθμό Μητρώου, αριθμό ταυτότητας και ισχύει
Δεν έχει φωτογραφία.
Η άδεια είναι πλαστική μεγέθους βίζας καρτ

2.Πιστοποιητικό εγραφής ηλεκτρολόγου μηχανικού
της Κυπριακής Δημοκρατίας.
(Οι περί ηλεκτρισμού κανονισμοί 1941-1976 Κανονισμοί (53(14)(ε))
Παράρτημα Γ6
Ονοματεπώνυμο, Διεύθυνση,Περιορισμοί,
ημερομηνία έκδοσης/λήξεως και αριθμός- σφραγίδα
Έχει φωτογραφία
Το πιστοποιητικό μοιάζει με δεφτεράκι με κολλημένες με κυβερνητική γόμα
πολλές κόλλες -ετήσια ανανέωση.

3.Άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος τηλεπικοινωνιακών εγκαταστάσεων
της ΑΤΗΚ
ονοματεπώνυμο
αριθμό, έκταση
ημερομηνία λήξεως, αριθμός ταυτότητας
Έχει φωτογραφία
Η άδεια είναι πλαστική μεγέθους βίζας καρτ

Προσοχή-

Έχει μη ηλεκτρολόγους μηχανικούς που κατέχουν ετήσια άδεια επαγγέλματος του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου στην ηλεκτρολογία αλλά δεν έχουν Πιστοποιητικά εγραφής της Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας και άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου.
Δεν είναι προσοντούχοι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί.
Έχει επίσης τεχνικούς-μη ηλεκτρολόγους μηχανικούς που έχουν περιορισμένο πιστοποιητικό εγραφής στη Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας και περιορισμένη άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου αλλά δεν κατέχουν πιστοποιητικό του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου.
Δεν είναι προσοντούχοι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί.
Επίσης προσοχή να μην πέσετε στην παγίδα ο προσοντούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός που θα επιλέξετε να εργάζεται σε θέσει που η νομοθεσία του το απαγορεύει μάλιστα με βαριές ποινές να κάμνει οποιανδήποτε εργασία στον ιδιωτικό τομέα- θα φέρετε εσείς δυστυχώς όλην την ευθύνη.

002 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΟΤΟΒΩΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τ.ΠΑΡΠΑΣ BSc.,MSc (Eng)
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
TEL 99680229 FAX 22420034
email gtparpas@cytanet.com.cy
http://parpaseng.blogspot.com

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ στις 8/Ο6/2001

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Στο ΦΙΛΛΕΥΘΕΡΟ της Κυριακής 3 Ιουνίου 2001, με μεγάλη ευχαρίστηση διάβασα δυο ανεξάρτητα άρθρα, το ένα από τον κ. Ανδρέα Νεολαίους – μέλος της γραμματείας της επιτροπής Λεμεσού για το φυσικό περιβάλλον με ονομασία ¨Ηλεκτρική ενέργεια από φωτοβολταϊκούς σταθμούς¨ και το άλλο από τον κ. Στέλιο Ορφανίδη- ¨Παραγωγή ηλεκτρισμού μέσω ανανεώσιμων πηγών ενεργείας-πρωτοβουλίες επιχειρήσεων ιδιωτικού τομέα¨.
Επειδή προσωπικά ασχολούμαι επαγγελματικά με τα φωτοβολταϊκά συστήματα και είμαι ένας ένθερμος υποστηρικτής τους, επιστρέψετε μου να παραθέσω τις δικές μου ιδέες / πληροφορίες για τα φωτοβολταϊκά συστήματα:
1. Η θεωρητική απόδοση των φωτοβολταϊκών πλαισίων που βρίσκονται στην αγορά και με ιδεώδεις συνθήκες είναι (μέσα στα εργαστήρια) είναι 14.5%.
Στις πραγματικές συνθήκες και αλλεπάλληλες προσωπικές μετρήσεις στην Κύπρο (είναι η περιοχή που μας ενδιαφέρει), η απόδοση δεν ξεπερνά το 10-11%. Η ολική απόδοση ανά τετραγωνικό μέτρο είναι 100Wp.
Η θεωρητική απόδοση του μετατροπέα (inverter grid connected) είναι 96%, αλλά σε πραγματικές συνθήκες εργασίας είναι γύρο στο 65%.
2. Ένας σταθμός φωτοβολταϊκών των 60MW θα έχει ολικό εμβαδό πλαισίων δίχως να λάβουμε υπόψη δρόμους / διαδρόμους επισκέψεων 1,215,000 τ.μ. με πλευρά τετραγώνου 1100μ. Αν θα λάβουμε υπόψη τους δρόμους τότε η πλευρά θα ανέλθει στα 1500μ.
Η κατακόρυφη εγκατάσταση προϋποθέτει χώρο μεταξύ των εγκαταστάσεων, λόγω πιθανών σκιάσεων. Για ευθεία κατακόρυφη εγκατάσταση χρειαζόμαστε την μια μεριά του υπεραστικού δρόμου Λευκωσίας- Λεμεσού.
3. Η κατασκευή αλήτικων υδροηλεκτρικών μονάδων διπλής λειτουργίας με άντληση την ημέρα, γεννήτρια την νύκτα, προϋποθέτει δισεκατομμύρια τόνους νερό. Που θα τους βρούμε. Επίσης η προϋπόθεση ότι ο φωτοβολταϊκός σταθμός μας για παραγωγή ενέργειας άντλησης θα είναι 60MW, τότε η νυκτερινή ισχύς μας δεν θα ξεπερνά τα 20MW. Το όλο σύστημα πρέπει να αξιολογηθεί.
4. Η ενεργειακή κατάσταση της Κύπρου που έχει εναποθέσει όλη την παραγωγή στο πετρέλαιο είναι στα σύνορα της καταστροφής.
Σύμφωνα με την επίσημη ΑΗΚ ο συντελεστής χρήσης μηχανημάτων είναι στα 52%, ο συντελεστής παραγωγής στα 24%, η τρέχουσα τιμή καυσίμων Λ.Κ.87.70 / τόνο (Απρίλιος 2001)
Όπως είναι η πολιτική κατάσταση, μπορεί να πει κάποιος ότι μια λανθασμένη εκτόξευση μιας πέτρας από ένα εξτρεμιστή σε κάποιαν αδιάφορη χωρά για μας, μπορεί να καταστρέψει την ΑΗΚ και όλη την οικονομία της Κύπρου.
Εδώ χρειάζεται άμεσα πολιτική απόφαση και τα πιθανά βασικά σενάρια είναι δυο:
Α) Χρήση ατομικής ενέργειας με όλα τα επακόλουθα σε περίπτωση ατυχήματος, σε συνδυασμό με τους υφιστάμενους πετρελαϊκούς σταθμούς.
Β) Χρήση φωτοβολταϊκών και άλλων ανανεώσιμων πηγών σε συνδυασμό με τους υφιστάμενους πετρελαϊκούς σταθμούς.
Το κόστος των άνω συστημάτων είναι σχεδόν το ίδιο και εναπόκειται στην πολιτική ηγεσία αυτού του τόπου να αποφασίσει.
5) Ένα σύστημα φωτοβολταϊκών πλαισίων για την οροφή της κατοικίας μας με ισχύ 1kW προϋποθέτει χώρο εγκατάστασης πλαισίων 24.5 τ.μ.
6) Η ολική ετήσια παραγόμενη ενέργεια από ένα σύστημα φωτοβολατϊκών με ισχύ 1kW θα είναι 3.500kWh.
7) Το ολικό ετήσιο εισόδημα με τις παρούσες τιμές από την πώληση ενεργείας στην ΑΗΚ, από ένα σύστημα μέχρι 1kW που θα παράγει 3.500kWh θα είναι Λ.Κ.129.00 και είναι μη ελκυστική από ιδιώτες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος.
8) Το κόστος φωτοβολταϊκού συστήματος ολικής ισχύς 1kW, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης, έλεγχος, σχεδιασμός κ.τ.λ είναι περίπου Λ.Κ. 6500.=. Δεν συμβουλεύω κανένα να αγοράσει τον εξοπλισμό (DIY) δίχως να έχει τις απαιτούμενες γνώσεις και να προσπαθήσει να το εγκαταστήσει μόνος του. Προσοχή. Τα φωτοβολταϊκά έχουν τάση μέχρι 300V συνεχούς ρεύματος και την ίδια τάση με την παροχή ΑΗΚ στην έξοδο 240/415V και τυχόν ατύχημα μπορεί να σκοτώσει.
Σύμφωνα με τον περί ηλεκτρισμού νόμο χρειάζεται άδεια παραγωγής και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας και η εγκατάσταση υπόκειται στον περί ηλεκτρισμού νόμο από προσοντούχο αδειούχο ηλεκτρολόγο και έλεγχο από ΑΗΚ.
9) Η συνολική ισχύς φωτοβολταϊκών στην Κύπρο δεν ξεπερνά τα 20kWp
και επίσημα είμαστε από τις πιο καθυστερημένες χώρες εν σχέση με τα φωτοβολταϊκά συστήματα στον κόσμο.
10) Το Υπουργείο Εμπορείου, Βιομηχανίες, Τουρισμού και Ενεργείας
σύμφωνα με δικά μου στοιχειά και μέχρι την 31/5/2001 δεν έχει διαθέσει ούτε ένα σεντ, που είναι υπόχρεο να χορηγήσει, από τα κεφάλαια που απελευθέρωσε η Βουλή για βιομηχανικούς, τουριστικούς και γεωργικούς σκοπούς για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Το τόσο διαφημισμένο σχέδιο υπέπεσε σε ανενέργεια.
11) Ανεξάρτητα από το τι θα μας συμβουλεύσει ο σεβαστός καθηγητής του πολυτεχνείου Αθηνών δρ Αρθούρος Ζεβρός για τα φωτοβολταϊκά συστήματα τα ακόλουθα πρέπει να γίνουν:
Α) Η χορηγία πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να ενεργοποιηθεί ο ιδιωτικός τομέας.
Β) Η τιμή αγοράς της παραγόμενης ενέργειας πρέπει να είναι πολύ πιο ψηλή από την τιμή πώλησης από την ΑΗΚ.
Γ) Η χορηγία συν η τιμή αγοράς ενέργειας από την ΑΗΚ πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να καλύπτουν τα ολικά έξοδα του συστήματος μέσα σε 4 χρόνια.
Αν δεν μπορεί να παρθεί μια απόφαση όπως ανωτέρω, τότε ας ανακοινωθούν προσφορές συμφωνά με το παράδειγμα της αφαλάτωσης. Η τιμή της kWh για μια δεκαετία θα είναι περίπου 9-13 σεντ.
12) Είναι υποχρέωση της Κύπρου προς το Ευρωπαϊκό κεντημένο να καλύψει το 12% των αναγκών μας σε ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το έτος 2010. Τώρα καλύπτουμε μόλις το 4.5% λόγω των ηλιακών θερμοσυσσωρευτών
Δηλαδή έχουμε να καλύπτουμε από το έτος 2001 μέχρι το έτος 2010 περίπου 14MWp / ανά έτος.
13) Είμαι θερμός υποστηρικτής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και είμαι της γνώμης ότι πρέπει να δίνονται οι ορθές πληροφορίες προς τους πιθανούς ιδιοκτήτες φωτοβωλταϊκών συστημάτων. Η παραπληροφόρηση από πολύ επίσημο πρόσωπο ότι φωτοβολταϊκά ανά κιλοβάτ στοιχίζουν Λ.Κ. 3000.=, και τα εισοδήματα είναι Λ.Κ. 1000.=, ανά έτος ή την επόμενη παρουσίαση το ίδιο επίσημο πρόσωπο να μας ζητά συγνώμη λάθος καταλάβαμε / μεταδόθηκε από τους δημοσιογράφους , αλλά η τιμή ανέρχεται στα $9000.=/ το κιλοβάτ συμφωνά με Γάλλο σύμβουλο.
Το μόνο που πετυχαίνει αυτή η πληροφόρηση είναι να έχουμε τα αντίθετα αποτελέσματα και τη σοβαρή δυσφήμηση των φωτοβολταϊκών συστημάτων.

001 ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΟΧΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Τ.ΠΑΡΠΑΣ BSc.,MSc (Eng)
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
TEL 99680229 FAX 22420034
email gtparpas@cytanet.com.cy
http://parpaseng.blogspot.com

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό: ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΠΙΤΙ ΤΕΥΧΟΣ 14- 1997

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΞΟΧΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

Όπως φαίνεται τα φωτοβολταϊκά συστήματα μπαίνουν για καλά στην ζωή μας. Τα βλέπουμε σε διάφορους τηλεφωνικούς θαλάμους, στους αναμεταδότες ραδιοφώνου / τηλεοράσεως, εξοχικά σπίτια κ.τ.λ. Στην εξοχική κατοικία για παράδειγμα συναγωνίζονται σε τιμές την Αρχή Ηλεκτρισμού και τις γεννήτριες πετρελαίου.
Ένα απλό σύστημα φωτοβολταϊκού συστήματος για εξοχική κατοικία αποτελείται από ένα ή περισσότερα φωτοβολταϊκά πλαίσια, ένα ρυθμιστή φόρτισης / αποφόρτισης, ένα ή περισσότερους συσσωρευτές (μπαταρίες) και το φορτίο (λαμπτήρες, τηλεόραση, ραδιόφωνο, κινητό τηλέφωνο κτλ)

ΠΩΣ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Κατά την διάρκεια της ημέρας τα φωτοβολταϊκά πλαίσια μετατρέπουν το φως σε ηλεκτρισμό για άμεσο χρήση ή φορτίζουν μέσω του ρυθμιστή τις μπαταρίες, για μετέπειτα χρήση. Όταν οι μπαταρίες γεμίσουν ο ρυθμιστής σταματά την φόρτιση. Ο ρυθμιστής επίσης διακόπτει την κατανάλωση σε περίπτωση που θα αποφορτιστούν οι μπαταρίες.

ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ;
Είναι γνωστό ότι τα φωτοβολταϊκά συστήματα είναι σιωπηλά δεν είναι επικίνδυνα για την υγεία, δεν καταστρέφουν το περιβάλλον, δεν δημιουργούν ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Δεν χρειάζονται καύσιμα. Χρειάζεται ελάχιστη προσοχή με τις μπαταρίες δηλαδή όση προσοχή χρειάζεται η μπαταρία του αυτοκινήτου. Το ρεύμα της μπαταρίας δεν ¨κλοτσά¨ όπως το ρεύμα στην κατοικία μας αλλά σε περίπτωση που θα χρησιμοποιηθεί μετατροπέας (inverter) χρειάζεται αρκετή προσοχή. Στη έξοδο έχουμε 240V AC 50Hz που μπορεί να δημιουργήσει εγκαύματα και σοκ όπως το κανονικό ρεύμα από την Ηλεκτρική.

ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Τα υλικά είναι προτιμότερο να αγοράζονται από ένα προμηθευτή και είναι συνήθως τα ακόλουθα:
ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ . Μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια σε ηλεκτρική. Στην Κυπριακή αγορά υπάρχουν αρκετές καλές μάρκες με πολύ καλά χαρακτηριστικά. Τα φωτοβολταϊκά πλαίσια μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια ¨το φως ¨ σε ηλεκτρική ενέργεια συνήθως 12V DC. Στην Κύπρο έχουμε περίπου 330 ημέρες ηλιοφάνεια και τους υπόλοιπες που δεν είναι συνεχόμενες έχουμε αρκετό φως για να παράγουμε ικανοποιητικές ποσότητες ηλεκτρισμού. Είναι λάθος να νομίζουμε ότι το καλοκαίρι με περισσότερη ( για την Κύπρο) ηλιοφάνεια παράγουμε περισσότερο ρεύμα επειδή τα φωτιοβολταϊκά πλαίσια υπερθερμαίνονται και ελαττώνουν την παραγωγή. Έτσι η παραγωγή είναι σχεδόν ομοιόμορφη χειμώνα-καλοκαίρι.
ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ ΦΟΡΤΙΣΗΣ / ΑΠΟΦΟΡΤΙΣΗΣ τοποθετείται για να προστατέψει τις μπαταρίες από υπερφόρτιση και αποφόρτιση. Αν κατά λάθος συμβεί τότε οι μπαταρίες καταστρέφονται. Αρκετοί κατασκευαστές προτείνουν συστήματα δίχως ρυθμιστή αλλά προτείνουν και ειδικές μπαταρίες που είναι πολύ ακριβές
ΜΠΑΤΑΡΙΕΣ (ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΕΣ): Χρειάζονται για αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας για μετέπειτα χρήση. Αρκετοί κατασκευαστές προτείνουν πολύ ακριβές μπαταρίες κλειστού τύπου με την δικαιολογία ότι μπορούν να αποφορτιστούν σχεδόν τέλεια και ακολούθως να ξαναφορτισθούν δίχως προβλήματα. Άλλοι κατασκευαστές προτείνουν μπαταρίες χαμηλής επιδιορθώσεως μολύβδου (lead acid) δηλαδή συνηθισμένες μπαταρίες αυτοκινήτου σε χαμηλές τιμές αλλά πάντα προτείνουν και τον ρυθμιστή φόρτισης / αποφόρτισης για προστασία. Και στις δυο περιπτώσεις λειτουργούν χωρίς προβλήματα.
ΦΟΡΤΙΟ: Το φορτίο συνήθως είναι κάποιος αριθμός λαμπτήρων φθορισμού 2Χ8W, 20(18)W που είναι ειδικά κατασκευασμένες για συνεχές ρεύμα 12V μπαταρίας. Τηλεόραση, ραδιόφωνο συνήθως είναι τα ίδια που χρησιμοποιούνται στα σπίτια μας και χρειάζονται μετατροπέα (inverter) από 12V σε 240V 50Hz με κάποια επιπρόσθετη τιμή. Υπάρχουν στην διεθνή αγορά ραδιόφωνα, τηλεοράσεις ακόμη και ψυγεία χαμηλής τάσης 12 V DC αλλά όπως φαίνεται δεν εισάγονται στην Κύπρο ή όταν εισάγονται είναι πολύ ακριβά.

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Το σύστημα χρειάζεται συνήθως κάποια ελάχιστη συντήρηση δηλαδή μια φορά το μήνα καθαρισμό των πλαισίων και στην περίπτωση μπαταρίας μόλυβδου γέμισμα με απεσταγμένο νερό αν χρειάζεται. Οι λαμπτήρες πιθανό να καούν και τότε χρειάζονται άλλαγμα.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ.
Τα φωτοβολταϊκά συστήματα δεν έχουν κινητά μέρη και έτσι αποφεύγονται οι τριβές και καταστροφή του συστήματος. Στα φωτοβολταϊκά πλαίσια συνήθως οι κατασκευαστές δίνουν διάρκεια ζωής από 10-15 χρόνια, αν και οι περισσότερες γνωστές περιπτώσεις έχουν ξεπεράσει αυτά τα όρια. Στις ακριβές μπαταρίες κλειστού τύπου δίνουν διάρκεια ζωής μέχρι 8 χρόνια και στις συνηθισμένες μπαταρίες μολύβδου με καλή συντήρηση και χρήση μέχρι 5 χρόνια. Στα υπόλοιπα ηλεκτρολογικά όπως στις συνηθισμένες κατοικίες.